Professional Documents
Culture Documents
GIPUZKOA %100ean
TURISMO BALIABIDEEN GIDA
AURKIBIDEA
Errepideen mapa 4-5
Donostia 6-11
Ekialdeko kosta 12-17
Mendebaldeko kosta 18-23
Txindoki inguruan 24-29
Gipuzkoaren bihotza 30-35
Deba arroa 36-41
Gipuzkoa. Gustuari omenaldia 42-43
Eduardo Chillida, Gipuzkoa
modelatu zuen artista 44
Marearteko zabalgunea
eta flysch-eko labarrak 45
Hiru Tenpluak.
Ibilaldia Ignaziotar lurraldean 46-47
Galtzeko moduko 17 hondartza 48-49
Burdin harana.
Iraganetik ikasten 50
Gipuzkoako haitzuloak. Mendeetako
historiaurrea, zilarra eta artea 51
Gipuzkoatik Santiago aldera 52-53
Gipuzkoa, urratsez urrats
eta bizikletaz 54-55
Non lo egin? 56-63
PIKTOGRAMEN
IRAKURBIDEA
Multzo monumentala
Gune historiko-artistiko interesgarria
Natura gune interesgarria
Paisaia multzo interesgarria
Museoa / Erakusketa / Interpretazio Zentroa
Garraio publikoa
Hirigunean
Aisi gunea
• ARGITARATZAILEA: • ARGAZKIAK:
Gipuzkoako Foru ACCren artxiboa
Aldundia. Gipuzkoako Artxibo
Kiroletako eta Kanpo Orokorra
Ekintzako Departamentua Agustin Sagasti
• DISEINUA ETA Angel Blanco
ERREALIZAZIOA: Darío Garrido
ACC Comunicación Fermín Etxeberria
Gema Arrugaeta
• TESTUEN EGILEA:
Koro Rekarte Gonzalo Azumendi
Gontzal Largo Iñigo Santiago
ACC Javier Carballo
Lankidetza: Gipuzkoako Javier Juanes
eskualdeko turismo Javier Larrea
bulegoak Jesús Martín
Juan Manuel Ubiria
• INPRIMATZE LANA:
Lurrak
ONA Industria Gráfica,
Peio López
S.A.
Santi Yaniz
Txema Fernández
Zum
3
Errepideen mapa
izkaiko Golkoan dago Gipuzkoa, ardatz Atlantikoan, eta Euskal
B Autonomia Erkidegoko lurralde historikoen artean hedadura txikiene-
koa da. Haren baitako 2.000 metro koadroko lur eremua sei ibai nagusiren
(Bidasoa, Oiartzun, Urumea, Oria, Urola eta Deba) bideen inguruan dago
antolatua. Ibai horiek alde menditsuetan sortzen dira, eremu industrializa-
tuen kokaleku diren haranak zeharkatzen dituzte eta, azkenik, kostako
punturik garrantzitsuenetan itsasoratzen dira. Gipuzkoako kostaldearen 86
kilometroetan zehar, higaduraren ondorioz sortutako itsaslabarrak, hon-
dartza luzeak eta tradizio handiko arrantzale portuak txandakatzen dira.
Gipuzkoa urdin horretaz bestaldean, lurraldearen barrualdean ale-
gia, natura guneen kolore berdea gailentzen da.
Badira, halaber, Gipuzkoa industrial bat eta Gipuzkoa lan-
datar bat. Lehenengoan enpresa txiki eta ertainak dira
nagusi, eta metalurgia da adarrik garrantzitsuena, zemen-
tuaren eta paperaren sektoreen aurretik. Baserri aldeak
ez du aldaketa handirik jasan, eta ingurune hartan bizi-
bizirik diraute euskal kulturako eta folkloreko tradizioek,
bai eta euskarak ere, biztanleen ehuneko handi baten ama
hizkuntza baita. Zerbitzuen sektorea da nagusi lurralde
txiki eta askotariko honetan.
Biztanleria
Biztanle Kop.
701.056
Herri nagusiak:
Donostia 184.248 bizt.
Irun 60.914 bizt.
Errenteria 38.505 bizt.
Eibar 27.496 bizt.
Arrasate 21.974 bizt.
Zarautz 22.474 bizt.
Klimaren
datuak
Gipuzkoako klima: Ozeaniar hezea.
Batez besteko tenperaturak GI-632
(Igeldoko behatokian):
Udaberrian 13,5º
Udan 17,8º
Udazkenean 12º
Neguan 9,6º
5
Piktogramen
irakurbidea
Donostia
nguratzen duten hiru mendien Donostiako erdigunetik Kontxako
Turismo IKantauri
berdea –Igeldo, Urgull eta Ulia–,
Itsasoaren eta Urumea
badiaren ertzari jarraituz,
Ondarretako hondartzaraino
Bulegoa ibaiaren urdina, eta eraikin dotore- iritsiko gara. Honen muturrean
San Sebastián Turismo- ak egiteko erabilitako dago Eduardo Chillida eskultore
Donostia Turismoa, S.A. kareharriaren tonua, denen arteko donostiarraren "Haizearen
• Boulevar, 8 - 20003 Donostia
• Tel.: 943 48 11 66. Faxa: 943 48 11 72
bategite zoragarriak Donostia Orrazia" izeneko obra. Hemendik
• sansebastianturismo@donostia.org paregabekoa izatea lortzen du. Igeldo mendirako igoera eta
• www.sansebastianturismo.com
Kantauri itsasoaren aurrean jaitsiera funikular bitxian egin
• Erreserba Zentrala:
estrategikoki kokaturik eta daitezke, hiriaren ikuspegi
Tel.: 902 44 34 42 / 943 21 77 17
reservas@sansebastianreservas.com Kontxako badia ezagunaren panoramikoa goialdetik
www.sansebastianreservas.com inguruan finkaturik, 180.000 behatzeko.
biztanle dituen hiri hau Zona horretan bertan, Antiguoko
Gipuzkoako hiruburua da. Bertan auzoan, Miramar Jauregia dago
biltzen dira itsasoa, mendia eta bere lorategiekin. Honen
ibaia, hiri-diseinu erregularreko kokapenari esker, bi hondartzen
arkitekturarekin batera, paisaia artean baitago, toki pribilegiatua
naturala eta eraikinen da hiriaren panoramika ederraz
kontserbazioa elkartzen dituen gozatu ahal izateko. "Cottage"
gunea osatuz eta halere bere delako ingeles estiloko eraikin
iragan historikoaren arrastoa aparta hau 1893an inauguratu zen
ezkutatzen ez duen hiriaren itxura eta Mª Cristina Erreginak udako
emanez. Hiriak 12 sute jasan ditu bizileku gisa erabili zuen.
XIII. mendetik, eta horietatik
azkenak, 1813. urtean, ia guztiz Hiriaren erdigunera iritsita,
suntsitu zuen. Urumea ibaiaren ondoan, mende
Zer ikusi
Udaletxea Igeldo mendia Haizearen Orrazia
Alde Zaharraren, Alderdi Ederreko lorategien, Boule- Igeldo mendiko jolas parkeak bere antzinako garaie- Donostiako txoko liluragarrienetariko bat da, zinez,
vardaren eta Kontxako badiaren erdian kokaturik, tako lilura gordetzen du oraindik. Ondarretako alde- kostaldearen mendebaldeko mutur hau. Eduardo
eraikin ikusgarri hau 1882an altxatu zen, Kasino tik eta 1912az geroztik dabilen funikularra erabiliz Chillidaren burdinazko hiru eskultura paisaiaren parte
Handiari eta haren areto dirdaitsuei ostatu emateko. goraino igo ondoren, haurrak poneyz ibili ahal izango bilakatzen dira, sarritan itsas uhinen astinduak jaso-
Jokoaren debekua indarrean sartu eta urte batzueta- dira eta nagusiak, berriz, errusiar mendian (hemen tzen dituzten arroketara gogor atxikirik. Luis Peña
ra, 1940ko hamarkadan, Udalaren egoitza gisa suitzarra bada ere), labirintoan edo iba misteriotsuan. Gancheguik diseinatutako inguruneak Chillidaren
hartua izan zen. Behinolako dantza aretoa udalbatza Dorrean Donostiako Historiari buruzko erakusketa bat artearekin eta itsasoarekin lotzen du bisitaria.
da gaur egun. bisitatu eta badiako bista ederrez gozatzeko aukera
dago.
PARKE ETA LORATEGIAK
hasierako bi eraikin ederrek, Maria birgaitutako zonarik
Cristina Hotelak eta Victoria erakargarriena da. Bertan biltzen
Eugenia Antzokiak, hiriaren estilo dira jatetxe, taberna, denda txiki
erromantikoa ekartzen dute eta monumentu historiko
gogora, Boulevardarekin batera. gehienak, zalantzarik gabe, urte
Udaletxea, 1887an inauguratua, osoan eta eguneko edozein
Kasino izateko sortu zen eta ordutan gustu guztientzako
fatxada nagusia Alderdi Ederreko alternatiba arrakastatsua
lorategiei begira dago. Ibaiaren eskainiz.
beste aldean, Zurriola itsas
pasealekuaren mutur batean, Artearen ikuspegitik, area honen
Kursaal Biltzar Jauregia eta barruan azpimarratzekoa da San Berdegunez josia dago Donostia. Hiru
Auditorioa dago. Telmo Museoa, XVI. mendeko mendik definitzen dute hiriaren soslaia,
Arkitektura abangoardistako domingotar komentu batean hirurak ere igoera errazekoak. Igeldo
eraikin-multzo hau beira zeharrar- kokatua. Une honetan itxita dago, mendebaldeko muturrean dugu; jolas
zaharberritze- eta handitze- parke bat du, eta jatetxe ugari. Urgull
gitsuko bi kubok osatzen dute eta
mendiak, berriz, Alde Zaharraren gai-
Rafael Moneo arkitekto ospetsuak lanetan ari baitira. San Bizente
nean du kokapena, eta basoen eta
diseinatu zuen; bi auditorio, bilera eliza, gotiko estiloko XVI. mendeko
behinolako babes eraikuntzen artetik
eta erakusketetarako gune desber- eraikinak, balio handiko erretaula doan bide sarea eskaintzen du.
dinak, jatetxea, kafetegia, dendak errenazentista bat du; Koruko Hirugarren mendia Ulia da, Zurriola
eta aparkalekua ditu. Amaren Basilikaren elizpe hondartzari so. Laugarren mendixka
Alde Zaharrak, Urgull mendiaren ederrak estilo platereskoa du eta natural bat ere bada, Santa Klara
magalean, portua eta ibaia ditu bertan gurtzen da hiriaren zainda- uhartea: Kontxako badian dago, eta
ria. Bisitaldi hau osatzeko, ibilbide txalupaz irits daiteke bertara.
albo banatan; bertako kale estuek
antzinako erdi aroko trazatua bat egin daiteke Urgull mendiko
Hiriak, gainera, gizakiak bere eskuez
gordetzen dute eta oinezkoentzat zirkuitu kulturalean zehar. egindako hiru parke handi ditu.
Kristina Enea parkea, Tabakalera
eraikineko Kultura Garaikidearen
Miramar jauregia Artzain Onaren katedrala Nazioarteko Zentroa izango denaren
ondoan, hiriko berdegune zabalenetari-
ko bat da. Mandasko Dukea zen
parkearen jabea, eta berak eman zion
berdegune hau hiriari, 1926. urtean.
Haren dorre garaia, 75 Flora aniztasun handi batez gain,
metrokoa, Donostiako
bazter askotatik begiz- ahateak, antzarak, zisneak eta
tatzen da. Artzain hegazterrenak ditu biztanle. Aieteko
Ona, neogotiko estilo- parkea hirigunetik bost minututara
ko katedrala, hirigune-
an gailentzen da, eta dago autobusez. Ducassek diseinaturi-
multzo bat osatzen du ko lorategiek 74.000 metro koadroko
Koldo Mitxelena kultur- hedadura hartzen dute, eta bisitariak
gunearen eta Postetxe-
aren eraikinekin batera. bidezidor txikiak, urmael bat, usategi
bat eta haizpe artifizial bat aurkituko
Kontxako eta Ondarretako hondartzak banantzen ditu bertan. Zertxobait txikiagoa da
dituen mendixka bikaina hautatu zuen Maria Kristina Miramar parkea, baina bertatik mirets
erregina erregeordeak, gorteak uda igarotzeko
erabiliko zuen jauregia eraikitzeko. Britainiar estetikaz
daitezkeen badiaren ikuspegiak
jantzitako eraikina da; egun, bertako lorategiak egundokoak dira.
mundu guztiari irekita daude, eta bereziki EHUren
Udako Ikastaroetako ikasleei.
D O N O S T I A
8
Ba al zenekien...?
Alde Zaharreko toki guztietako dendak aurki daitezke
bereizgarrienetariko bat bertan. Zona honetan, Artzain
> ... Abuztuaren 31ko kaleko etxe Konstituzio plaza da; bertako Onaren Katedralaren atzean,
batzuk izan ezik, hiri osoa kiskalita fatxada nagusia antzinako Koldo Mitxelena Kulturunea dago.
utzi zutela, 1813ko egun hartantxe, udaletxea izan zen. Plazatik hurbil Bestalde, Gipuzkoako plazak eta
gudaroste ingeles-portugesek, hiria arrantza-portua dago, lorategiek eratzen duten
frantsesen okupaziotik askatzera arrantzale-etxez eta jatetxe txikiz
sartu omen baziren ere?
hirigunean Gipuzkoako Foru
apaindua. Portuaren amaieran Aldundiaren Jauregia gailentzen
> ... 1887az geroztik Donostian ezarri daude Untzi Museoa eta da.
zela udako gortea, lehenik Aieteko Aquariuma, bere instalazioetan
jauregian eta gero Maria Kristina Europako ozeanario ikusgarriena Hiriaren erdigunetik distantzia
erregina erregeordeak eraikiarazitako laburrera ikerketarako Parke
Miramar errege-jauregian?
barne hartzen duena. Beste
muturrean, Nautiko Kluba, estilo Teknologikoa eta Zientziaren
> ... ‘Belle Époque’-an Mata-Hari bera modernista duen eraikina ikus kutxaGunea eraiki dira, berdegune
eta, oro har, Europako goi aristokra- daiteke eta, handik metro zabal batez inguraturik. Halaber
zia osoa, hara-hona ibiltzen zirela
gutxitara, 1887tik 1923ra arte kasi- aurkitzen ditugu Aieteko Jauregi
Kasino Handiko aretoetan barrena
(egungo Udaletxean)?
no izandako udaletxe berezia. eta Parkea eta Kristina Enea
Hiriaren erdiguneko kale batzuk Parkea, hirigunean kokatuta
> ... Eduardo Chillida donostiarrak eta
dauden benetako atseden-
Jorge Oteiza oriotarrak 1997an oinezkoentzat dira eta era
besarkada bero batez baztertu zituz- esparruak.
tela urruntasunezko urte asko? Eta
Kontxako badiako mutur banatako
eskulturek irudikatzen dutela bi artis- 1
ta bikain –eta dagoeneko zendu–
horien arteko besarkada?
Zer ikusi
Pasealeku Berria Gipuzkoa plaza Konstituzio plaza
Urgull mendia inguratzen duen itsas pasealekua toki 1885az geroztik Gipuzkoako Foru Aldundiaren egoitza- Donostia herri harresiduna izan zen zenbait mendez;
ezin hobea da eguzkia ezkutatzen ikusteko. Portua ren eta bestelako eraikin arkupetuen begiradapean, hedaduraz, berriz, egungo Alde Zaharrera mugatzen
hurbilen duen aldean, bi elementu nabarmentzen Donostiako plaza handiak ezin konta ahal osagarri zen, eta alde hori da, oraindik ere, hiriaren bihotza.
dira: batetik, Jorge Oteizaren 'Construcción vacía' erakargarri ezkutatzen ditu bere baitan. Lorategi bota- Ezin konta ahal taberna eta jatetxerekin batera, Bou-
eskulturaren erreprodukzio monumentala; bestetik, niko txiki bat, urmaela eta ahateak, metereologia -eta levardaren eta Urgull mendiaren arteko kale estuek
Aquariuma. astronomia- etxola, lorezko erlojua eta Usandizaga mu- Konstituzio plaza lerdena gordetzen dute, bai eta San
sikariari eskainitako omenaldi-eskultura aurki daitezke, Bizente eta Santa Maria elizak ere.
besteak beste, xarmaz beteriko gune honetan.
D O N O S T I A 9
Agenda
Jaialdiak, Ekitaldiak eta Azokak
Urtarrila • Donostia eguna: Danborrada (19an gauez, eta 20an egunez)
• Donostiako Nazioarteko Krossa
Otsaila • Kaldereroen jaia: (otsailaren 2aren, Kandelaria egunaren, hurrengo larunbata)
• Inauteriak
• ESKUBALOIA
Gipuzkoako Eskubaloi Federakuntza.
- Anoeta Pasealekua, 5
- mnaval@gipuzkoa.net
- um.gipuzkoakultura.net
- Ordutegi bera urte osoan: asteartetik
Ihesaldia
- 20014 Donostia larunbatera: 10:00etatik 13:30etara /
- Tel.: 943 45 25 34. Faxa: 943 47 31 61
- fgbalonmano@vodafone.es
16:00etatik 19:30etara. Igande eta jaie-
gunetan: 11:00etatik 14:00etara.
Ahogozoaren bidea
- www.kirolnet.com/fgb Astelehenetan itxita
• SASKIBALOIA Elizbarrutiko Museoa
Gipuzkoako Saskibaloi Federakuntza
- Anoeta Pasealekua, 5. 20014 Donostia - Familia Santuaren kalea, 11
- Tel.: 943 47 33 24 Faxa: 943 47 31 99 20010 Donostia
- fgb@fgbaloncesto.com - Tel.: 677 44 66 27. Faxa: 943 21 17 62
- www.fgbaloncesto.com - demss@arrakis.es
• TXIRRINDULARITZA - www.elizagipuzkoa.org/dem
Gipuzkoako Txirrindularitza Federazioa - Aurretik hitzartu behar diren bisita
- Anoeta Pasealekua, 14 gidatuak: 677 44 66 27
- 20014 Donostia Museum Cemento Rezola
- Tel.: 943 46 05 40. Faxa: 943 46 86 32
- Añorga hiribidea, 36. 20018 Donostia
- gtxe@gtxe.net • www.gtxe.net
- Tel.: 943 36 41 92. Faxa: 943 37 08 39
• AISIA - museumcemento@terra.es
Kursaal kasinoa - www.museumcemento.rezola.net
- Kale Nagusia, 1 - Ordutegia: asteartetik igandera,
- Tel.: 943 42 92 14 Faxa: 943 43 02 34 10.00etatik 14.00etara. Uztailean eta
- marketing@casinokursaal.com abuztuan, astelehenetik ostiralera
- www.casinokursaal.com
10.00etatik 14.00etara eta 17.00etatik
- Erruleta frantsesa, erruleta amerika-
19.00etara. Larunbatetan 10.00etatik
rra, black jacka, karta-uzterik gabeko
pokerra, poker sintetikoa, zori makinak 14.00etara. Igandetan, itxita.
Jaiegunetan: kontsultatu.
• JOLAS PARKEA
Igeldo mendia Chillida Leku Museoa
- Pº del Faro 134 - Zabalaga Baserria. Jauregi Auzoa, 66
- Tel.: 943 21 05 64 / 943 21 35 25 20120 Hernani
- www.monteigeldo.es - Tel.: 943 33 60 06. Faxa: 943 33 59 59
- chillida@museochillidaleku.com
Museoak - www.museochillidaleku.com
- Ordutegia: Uztaila eta abuztua: astele-
San Telmo Museoa henetik larunbatera, asteartea barne,
- Zuloaga Pza.,1 ( Alde Zaharra) - 10:30etik 20:00etara. Igandetan,
20003 Donostia 10:30etik 15:00etara. 2010eko Aste
- Tel.: 943 48 15 80. Faxa: 943 48 15 81 Santua (astelehena martxoak 29, aste-
- santelmo@donostia.org artea martxoak 30 eta asteazkena Urumea eta Oria ibaien arte- GI-131 errepideak
- www.museosantelmo.com martxoak 31), 10:30etik 15:00etara, an, sagardoa eta, aurrekon- Urnietaraino eramango
- Itxita obrak bukatu bitartean. (osteguna apirilaren 1etik igandea apiri- tuak uzten badigu, txitxardi- gaitu. Mendiez inguratutako
Donostiako Aquariuma laren 4ra), 10:30etik 19:00etara. nak ere, lagun izan genitzake herri txiki bat da Urnieta, bere
- Carlos Blasco de Imaz plaza, 1. Ingurumen Baliabideen Donostialdean zeharreko ibil- baitan Sarobe arte eszenikoen
(Portua) 20003 Donostia Zentroa bide honetan; Donostialdea, zentro bizia hartzen duena.
- Tel.: 943 44 00 99. Faxa: 943 43 35 54 - Kristina-Enea parkea izan ere, ezkutuan geratzen Jarraian, nahi izanez gero,
- aquariumss@aquariumss.com - Tel.: 943 45 35 26 da, sarritan, hiriburuaren disti- Andoainek sarbidea
- www.aquariumss.com - www.cristinaenea.org raren atzean. Donostian Loiola emango digu Leitzarango
- Ordutegia: Urriaren 1etik martxoaren - Ordutegia:
auzotik abiatzen den GI-131 natura gunera. N-1 errepidetik
18ra, lanegunak 10.00etatik - Astelehenetik larunbatera, 9.30etik
19.00etara. Asteburu, jaiegunetan eta 13.30era eta 15.00etatik 20.00etara. errepidea hartuko dugu, bueltatuz Lasarte-Orian
zubietan 10.00etatik 20.00etara. Aste Igande eta jaiegunetan, 10.00etatik Astigarragara iristeko. sartuko gara. Donostiako
Santutik ekainaren 30era eta irailean, 13.30etara. Sagardoaren hiriburua da Hipodromoa du inguruan,
lan egunak 10.00etatik 20.00etara. Astigarraga, sagardotegiz josi- baina berezko erakargarriak
Asteburu eta jaiegunetan, 10.00etatik
Urgulleko Historiaren Etxea
tako eskualde batean. Bertan, ere baditu, hala nola San
21.00etara. Uztailean eta abuztuan, - Motako Gaztelua. Urgull
egunero, 10.00etatik 21.00etara. - Tel.: 943 42 84 17 Jasokundeko Andre Mariaren Pedro eliza, XVI. eta XVII.
Txartel-lehiatila 45 minutu lehenago - Ordutegia: Asteartetik ostiralera, eliza bisita dezakegu, eta hari mendeetan eraikia. N-634
ixten dute. Abenduaren 25ean eta urta- 10:00-14:00, 15:00-17:30. Larunbat, atxikiriko Murgia jauregia. errepideak, Oria haranaren
rrilaren 1ean, itxita. igande eta jai egunak, 10:30-17:30. Astirik izanez gero, Santiago bideari jarraituz, Usurbilera
Zientziaren kutxaGunea Errealaren Museoa ermitak –Santiagomendi gai- eramango gaitu; sagardo-
- Mikeletegi pasealekua, 43- 45. - PºAnoeta (estadioaren beheko nean– ikuspegi ederrak tegi ugari eta baserri sakaba-
- Parke Teknologikoa. 28. autobusa. guneetan) eskaintzen ditu. Astigarraga natuak aurkituko ditugu han,
- Tel.: 943 01 24 78 Faxa: 943 30 82 40 - Tel.: 943 47 39 53 atzean utzita, Hernanik bai eta monumentu historiko-
- Erreserbak: 943 01 29 17 - museoreal100@realsociedad.com argi erakusten digu artistiko bat ere: Atxega jaure-
- kutxaespacio@kutxagunea.org - Ordutegia: Asteartetik igandera,
- www.miramon.org Gipuzkoako herri zaharreneta- gia. Aginaga auzoa
10:30 - 13:30. Asteartetik larunbatera,
- Ordutegia: Urtarrilaren 2tik ekainaren
riko bat dela, eta historiaren ospetsua da bertako txitxardin
16:30-19:30. Estadiora bisita: 11,00 -
30era eta irailaren 1etik abenduaren 17,00 Euskara. 12,00 - 18,00 erroak sakon dituela. arras preziatuak direla eta.
31ra: Asteartetik ostiralera: 10:00etatik Gaztelania. Estadiora egindako bisita- Hernaniko alde zahar bikaine-
19:00etara. Asteburu eta jai egunetan: ren iraupena : 45 min. an San Joan Bataiatzailearen
11:00etatik 19:00etara. eliza eta San Agustin komen-
Astelehenetan, itxita. Uztaila eta abuz-
tua: Astelehenetik ostiralera: 10:00eta- Aldi baterako tua bisitatuko ditugu. Udalerri
horretan du kokalekua
tik 20:00etara. Asteburu eta jai egune-
tan: 11:00etatik 20:00etara.
Erakusketak Chillida-Leku museoak.
Untzi Museoa Kubo-Kutxa Aretoa
- Portu Kalea, 24. (Portua) - Kursaal - Zurriola Pasalekua
20003 Donostia - Tel.: 943 01 24 00. Faxa: 943 01 24 02
- Tel.: 943 43 00 51. Faxa: 943 43 11 15 - kubo@kutxa.es
- www.kubo.kutxa.net
Alde zaharrak, natura-guneak eta mugimendu handia. Pasaiako portuaren
eta Txingudiko badiaren artean, Jaizkibel mendia gailentzen da Gipuzkoa-
ko ipar-ekialdeko muturrean, Donostia eta Frantzia arteko ibilgua baino
askoz gehiago den tarte honetan.
Ekialdeko Kosta
Nola iritsi?
dako turismoaren helburu La Marina Auzoan arrantzaleen etxe
HONDARRIBIA-IRUN
U eztabaidaezina Hondarribiak
ostatu- eta gastronomia-eskaintza
koloretsuak, maila desberdinetako
jatetxe ugariak eta terrazak dituzten
zabal eta ugaria du eta, ondorioz, pintxodun taberna tipikoak liluraz
A-8 (bidesaria) edo N-1 Donostia-Irun norabi-
dean. A-8ko irteera, Hondarribia eta Oiartzun erakargarria da urteko edozein ikus daitezke.
norabidean sasoitan.
Kontu handiz zaindutako eta lore eta
Konpainia: Mugako gotorleku izanik, 1.203 urte- lorategi ugariz hornitutako enklabe
Interbus (Tel.: 943 64 13 02) an sortu zen. eta harresiz inguratua,
www.interbus.com.es honek itsas pasealeku atsegin bat
Norakoa: borrokaldi garrantzitsuetan esku du arrantza-porturaino eta, 700
Donostia-Hondarribia-Irun. hartu zuen; gainera, akordio eta
Irteerak: m.ko hondartza handiaren ertzetik,
Plaza Gipuzkoa (Donostia) hitzarmen historikoen lekuko izan kirol-portua. Gainera, arrantza-
Konpainia: zen. Monumentuei dagokienez, oso ontziteria garrantzitsua, ostaturako
AUIF (Tel.: 943 63 31 45).
Lineak:
interesgarria da Hirigune Historikoa, azpiegitura oso bat eta landa-etxeak
Hondarribia-Irun y Hondarribia C.C. bertan ikus baitaitezke Parroki Eliza, ditu. Bidasoaren ibaiertzean ibilbide
Txingudi. gaur egun paradore turistiko interesgarriak egin daitezke.
Irteerak:
Irun y Hondarribia. bilakatutako Karlos V.aren Gaztelua,
Konpainia: Armen Plaza eta kale harriztatuak. Hirigunetik 2 kilometrotara golf-
Alsa-Continental Auto: (Tel.: 902 42 22 42). Kale hauetan nabarmenak dira zelaia dago (18 zulokoa).
Norakoa:
Irun. teilatu-hegal zizelkatuak, armarriak
run, mugan dagoenez, Gipuzkoako
Irteerak:
Autobus geltokia (Iruña).
Linea:
eta burdin forjatuzko balkoiak
dituzten etxeak. Alde Zaharraren Ibelikoa
aurrelari zan da beti. Historikoki toki
izan arren, gaur egun, ordea,
Pamplona-Irun. amaieran Santa Mariako ate
Konpainia: historikoa, harresiz inguratutako Europarako komunikazioen lotune
La Baztanesa (Tel.: 948 58 01 29).
esparrurako sarreretako bat. garrantzitsua da. Hiri honetan
Norakoa:
Irun. aipatzekoak dira Urdanibia Jauregia,
Irteerak: Junkaleko Andre Mariaren eliza, Uda-
Autobus geltokia (Iruña).
Linea: letxea, San Martzial ermita eta Aiako
Iruña-Irun. Harria Parke Naturala;
Konpainia:
La Estellesa (Tel.: 902 10 10 44).
Norakoa:
Zer ikusi
Irun. Hirigune Historikoa Guadalupeko Santutegia
Irteerak:
Logroñoko autobus geltokia (Errioxa). (Hondarribia) (Hondarribia)
Linea:
Logroño-Irun.
Konpainia:
Aldiriko Renfe (Tel.: 902 24 02 02) Hondarribiko alde zaha-
Norakoa: rra historia -eta arte- ba-
Donostia-Irun. lioko monumentu izen-
Irteerak: datua izan, eta bere bai-
Ipar Geltokian (Donostia)
Linea: tan biltzen dituen etxe
Brinkola-Irun armarriz jantziek, jauret-
••• xeek eta eraikin bitxiek
Konpainia: multzo paregabea osat-
Eusko Tren (Tel.: 902 54 32 10)
Norakoa: zen dute benetan. Teila-
Donostia-Irun. tu-hegal ikusgarriez hor-
Irteerak: nitutako Kale Nagusian
Amarako geltokian (Donostia) Trena TOPOA barrena, Arma plazarai-
Irun norabidean
no helduko gara; historia
luzea gordetzen duen Guadalupeko Amaren irudia, hondarribiarrek gutxie-
gune horretan Karlos V.a nez XVI. mendeaz geroztik gurtua, Hondarribitik Jaiz-
Turismo Enperadorearen Gaztelu kibel mendirainoko igoeran kokatutako baseliza ba-
Bulegoak mardula, egun parado-
re, gailentzen da.
tean dago gordeta. Ikuspegi ezin hobeek osatzen du-
te bisita.
• Bidasoa Activa - Bidasoa Bizirik
- Irungo bulegoa:
Plaza Luis Mariano, 3
- Hondarriko bulegoa: C/ Jabier Ugarte, 6
Tel: 943 64 54 58 • Fax: 943 64 54 66
• turismo@bidasoa-activa.com
• www.bidasoaturismo.com
1
Marismas del Txingudi- Txingudiko Junkaleko Andre Mariaren eliza Oiasso Museo Erromatarra
Padurak (Irun - Hondarribia) (Irun) (Irun)
Bidasoa ibaiaren ahoan, eta Irun, Hondarribiaeta Irungo eliza eraikitzeko ehun urte behar izan ziren, eta Oiasso erromatar museoa museo arkeologiko bat da
Hendaiak inguratuta, Txingudiko badiak ekosistema aldi luze horren erakusgarri da estiloen nahastura eta Oiasso inguruan aurkitutako hondakin erromata-
aberatsa du. Txin-gudi Ekoetxea izeneko (gotiko beranta, euskal gotikoa eta barrokoa). Eliza rrak biltzen ditu. Helburua inguruko ondare arkeologi-
interpretazio-zentroan hegaztien behatoki bat dago, barruko erretaulan, gailen, Gipuzkoan den Andre koa ezagutaraztea da.
eta zentro hori da, hain zuzen, Plaiaundiko padurak Mariaren irudirik zaharrena: Junkaleko Andre Maria-
eta bestelako habitatak bisitatzeko abiapuntua. ren tailua. Monumentu Historiko-Artistiko Nazionala
Horri oraintsu berreskuratu diren Jaizubiako padurak deklaratua.
(Hon-darribia) gehitu behar zaizkio.
14 E K I A L D E K O K O S TA
Nola iritsi?
OARSOALDEA:
ERRENTERIA-LEZO-OIARTZUN-PASAIA ibilbide osoan zehar ikuspegi eta Probintziako Monumentu
zoragarria eskaintzen du. Pasai Historiko-artistiko izendatua-, Agus-
Donibanetik abiatuta, Lord Johnen tinen Komentua eta Irantzu eta
forte karlista eta garai bereko bi Iturrizako oinetxeak. Errenteriak
dorre miretsi ditzakegu, lekurik Fanderiako Errotaren museoa ere
DONOSTIA-PASAIA-ERRENTERIA - garaienera heldu aurretik. badu.
OIARTZUN Jaizkibeletik, Done Jakueko
Errepidez: A-8 (bidesaria) edo N-1 kostaldeko bidea igarotzen da. Lau Haizeta Parkean, San Markos
Donostia-Irun norabidean. Gotorlekua dago, Oarsoaldeako begi-
E
A-8ko irteera, Oiartzun norabidean
rrenteria. Bere Erdi Aroko ratoki nagusia. Egoera pribilegiatu
hirigune Historikoak, Monumentu hau aprobetxatuz, Eskualdeko
Multzo izendatua, eraikin Interpretazio Zentroa kokatu da.
Konpainia: Herribus interesgarriak ditu: Jasokundeko Eraikina 1888. urteko gotorleku
(Tel.: 943 49 18 01 / 606 30 51 43) Andre Mariaren Parroki Eliza, militarra da eta izan zuen berriztape-
Norakoa: Torrekua Dorretxea –Errenteriako nak, jatorrian nolakoa zen ikusten
Donostia
Pasai Antxo eraikinik zaharrena, 1964an Probint- uzten du. Gaur egun leku bikaina da
Errenteria ziako Monumentu Historiko-artistiko paseatzeko, zaldiz edo mountain-
Lezo
Oiartzun izendatua-, Magdalena Baseliza, bikez ibiltzeko. Batzarretarako
Irteerak: Udaletxea –XVII. mende hasierakoa zentroa eta jatetxea ditu.
Gipuzkoa Plazan (Donostia)
H-1, H-2 eta H-3 autobusak
www.iparbus.com
••• 1
Konpainia: Areizaga (Tel.: 943 45 27 08)
Norakoa:
Donostia-Trintxerpe-Pasai San Pedro
Donostia-Beraun
Donostia-Hernani
Irteerak:
Oquendo kalean (Donostia).
A-2 eta A-3 autobusak
Konpainia:
Eusko Tren (Tel.: 902 54 32 10)
943 516 541(Eusko Tren Errenteria)
Norakoa:
Donostia-Pasaia-Errenteria-Oiartzun
Irteerak:
Amarako geltokian (Donostia). TOPO
Linea: Donostia-Hendaya.
•••
Konpainia:
Eusko Tren (Tel.: 902 54 32 10)
Norakoa:
Donostia-Irun
Irteerak:
Amarako geltokian (Donostia) Trena: TOPOA 1. Pasaiako badiara zabaltzen diren lau barrutietan,
Irun norabidean. Lezorako, Errenterian geratu Pasai Donibane (San Pedro, Trintxerpe eta Antxo
behar da. dira gainerakoak) da politena.
•••
Konpainia:
Renfe Aldirikoak
(Tel.: 902 24 02 02)
Norakoa:
Donostia-Lezo-Pasai Antxo-Irun
Irteerak:
Zer ikusi
Ipar geltokian (Donostia). San Marko Gotorlekua Arditurriko Meatze Esparrua
Linea: Brinkola-Irun (Errenteria) (Oiartzun)
Turismo
Bulegoak
Oarsoaldea Eskualdeko Turismo
Bulegoa
• Aialde, 2 - 20180 Oiartzun
• Tel.: 943 49 45 21 • Faxa: 943 49 46 14
• turismo@oarsoaldea.net
• www.oarsoaldea-turismo.net
•••
Errenteriako Turismo Bulegoa
• Udal Liburutegia
• Madalen, 27. 20100 Errenteria
• Tel.: 943 44 96 38 • Faxa: 943 44 96 48
• turismo@errenteria.net
• www.oarsoaldea-turismo.net
••• Aiako Harria Parke Naturaleko sarreretako batean dago,
Pasaiako Turismo Bulegoa Oarsoaldea eskualdearen behatoki natural honek
• Victor Hugo Etxea Euskal Kostaldeko eta barnealdera dauden mendien Oiartzun udalerrian, Arditurriko bidegorriaren edo bide
• Donibane kalea, 63 - 20110 Pasai Donibane panoramika ederra eskaintzen du. 1888an eraiki zu- berdearen amaieran, hain zuzen. 2.000 urtez ia etengabe
• Tel.: 943 34 15 56 • Faxa: 943 34 17 77 ten gotorlekua garai bateko kokaleku militar baten gai- ustiaturiko meazulo bakarrenetarikoak dira Arditurrikoak.
• turismo.pasaia@oarsoaldea.net nean eta gaur egun, eremu ludiko eta kultural erakar- Orain meatze-esparruaren ingurua berreskuratu egin
• www.oarsoaldea-turismo.net garria da. Antzina bertan izandako jarduera militarra dute, 20 urtez baino gehiagoz jarduerarik gabe egon
birsortu dute. ostean.
E K I A L D E K O K O S TA 15
Agenda 1
Mendebaldeko Kosta
rion, Azpimarratzekoa da San Parroki Eliza, ez baita ezagutzen
Nola iritsi? O Nikolas Barikoaren Parrokia
Eliza (XIII. mendea); pixkanaka
hau bezala gotorlekuaz eta
tenplutik banandutako dorreaz
ORIO-ZARAUTZ bere inguruan eraiki diren etxeek osatutako elizarik.
pasabideak, eskailerak eta aldapak Frantziskotarren komentua eta
osatu dituzte. Herri honek Santa Klara komentua (XVII.
hondartza handi bat du Oriaren mendea), Narroseko Jauregia eta
DONOSTIA - ORIO - ZARAUTZ A-8 ibai-ahoan. Espazio zabal hau Dorre Luzea bertan aurki daitezke-
autobidea (E-70) edo N-634 errepi- jendez beteta egoten da udan eta en eraikin historiko
dea, Bilborako norabidean. hondartzan bertan dago, gainera, enblematikoetako batzuk dira.
Orioko kanpina. Zarautzek, ondo prestatutako osta-
tuen azpiegitua, golf-zelaia bat (9
onostiatik abiatu eta N-634
Konpainia:
Eusko Tren
(Tel.: 902 54 32 10)
D errepidetik Zarautzera, XIX.
mendetik turismo-enklabe
zulokoa) eta bi kanpin ere bisitaria-
ri eskaintzen du.
Norakoa: tradizionala izan den herrira Herriaren inguruetan, Santa
DONOSTIA-USURBIL-ORIO-AIA- iritsiko gara. Santiago-bidearen
ZARAUTZ-GETARIA-ZUMAIA.
Barbara ermita, itsaslabar baten
Irteerak:
nahitaezko gune izan zen, gainera. gainean eraikia, talaia
Pío XII. Plazan (Donostia) Bere hondartzak ospe handia du interesgarria da.
••• –2.500 metrorekin Gipuzkoako
etaria, arrantzale-herri hau
Konpainia:
Landabus
(Tel.: 943 24 01 14 )
handiena da- eta, itsasoari guztiz
zabaltzen zaionez, bertan G txakolina egiteko mahatsondoa
bezalako produktuen hazkuntza
nazioarteko surf-txapelketak
www.landabus.com ahalbidetzen duen mendi emankor
Norakoa:
ospatzen dira. Itsasertzeko
ORIO-AIA-ZARAUTZ pasealeku eder bat ere badu. Balio baten hegalean kokaturik dago.
arkitektonikoa duten eraikinen Harresiz inguratutako herri honen
artean nabarmena da Santa Maria erdi aroko alde zaharrak oraindik
Katraponako arkua bezalako aztar-
Konpainia: nak gordetzen ditu; hau elizaren
Eusko Tren
azpian dagoen pasabidea da eta
(Tel.: 902 54 32 10)
Norakoa:
Amarako geltokia (Donostian)
Zer ikusi
Linea: Salbatore parrokia-eliza Iñurritzako dunak eta biotopoa
Donostia-Bilbao. (Getaria) (Zarautz)
Turismo
Bulegoak
Zarautz
• Nafarroa Kalea, 3
• 20800 Zarautz
• Tel.: 943 83 09 90-Fax: 943 83 56 28
• turismoa@zarautz.org
• www.turismozarautz.com
•••
Getariako Erdi Aroko gunearen gainean XV. mende- Zarauzko hondartzaren ekialdeko muturraren eta
Orio ko Salbatore elizaren soslaia gailentzen da. Tenplu Iñurritzako ibaiaren ahoaren arteko tarte honetan
• Kale Nagusia, 17 gotikoak lursail irregular eta aldapatsu batean doto- datza Gipuzkoako duna-sistemarik handiena.
• 20810 Orio reziaz ezartzea lortu du. Azpimarratzekoak dira Zaldain baten bitartez sartuko gara biotopo
• Tel.: 943 83 09 04 Kristo hilzorikoaren eta Ama Nahigabetuaren irudiak. horretan, eta ikusiko dugu nola igarotzen den duna-
• orioturismo@gmail.com gune batetik –muturreko baldintzetara egokitu den
• www.oriodonejakue.net flora eta fauna baten bizileku– berreskuratze-bidean
dagoen padura batera.
1
DEBA-MUTRIKU
1
DONOSTIA-DEBA-MUTRIKU
A-8 autobidea (E-70) edo N-634 errepidea,
Bilborako norabidean.
A8ko irteerak: 13 zk. Itziar-Mutriku-Deba
(Donostiatik) eta 14 zk. Elgoibar-Deba
(Bilbotik)
Zer ikusi
Turismo Marearteko Zabalunea. Flyscharen
Ibilbidea. (Zumaia-Deba-Mutriku)
Lastur
Bulegoak (Deba)
Agenda 1
Abendua • Mutriku: - Santo Tomas Azoka: Ganadu Azoka (18) • Zarautz: - Gitarra Jaialdia
• Orio: - San Nicolas Jaiak - Kros mistoa
Txindoki inguruan
olosa, Donostiatik 26 ndoain balio historiko-artistiko,
Nola iritsi? T Kilometrotara dago, N-1
errepidean, Iruñera eta Madrilera
A arkeologiko eta, batez ere,
natural handiko herria da. Inguruan
DONOSTIA - ANDOAIN - doazen bi bide garrantzitsuren dituen eremu natural ederretan
elkargunean. 1844-1854 urteen arte- ibilbide bikainak egin daitezke oinez,
TOLOSA - BERASTEGI bizikletan edota zaldi gainean. Ibilbi-
an Gipuzkoako hiriburu izan zen.
Alde zaharra probintziako de horietako asko Leitzarango
handienetako bat da eta bertan asko haranean barneratzen dira.
dira eraikin publiko ikusgarriak: Leitzaran ibaia Leitzan (Nafarroa)
esate baterako, barroko estiloko sortzen da eta, 42 kilometroko bidea
N-1 - Donostia. Gasteizko norabidean
Idiaquez Jauregia (XVII. mendekoa), egin ondoren, Andoainen egiten du
Andoain eta Tolosara
Udaletxea, Aranburu Jauregia (XVII. bat Oria ibaiarekin. Mendeetan
A-15 Andoainetik Berastegira mendekoa), euskal gotikoko Santa zehar meatze-garbitegiak, errotak
Maria Parroki Eliza (XVI. mendea) eta burdinolak jarri dituzte
eta Santa Klara komentua.Toki jardunean Leitzaran ibaiko urek.
interesgarriak dira, halaber, Oria Gaur egun, haranean zehar
Konpainia:
ibaiaren ertz-ertzean dagoen Tingla- barreiatuta ikus daitezkeen zentral
Garayar (Tel.: 943 55 66 58) hidroelektrikoek baliatzen dute
Norakoa: duko azoka (XVIII. mendekoa) eta
Gaztelako Atea, garai bateko uraren indarra. Ur horiexen kalitate
Donostia-Andoain. handia dela-eta, arrantzarako ere
Irteerak: harresietako bost ateetako baten
Okendo kalean (Donostia). tokian dagoena. Tolosako inauteriek oso egokia da ibaia. Arrantzale ugari
biltzen dira, hortaz, ibilguan zehar
••• jende ugari erakartzen dute urtero, dituen hiru arrantza-barrutietan.
Konpainia: eta gauza bera gertatzen da
TSST (Tel.: 943 36 17 41) Abesbatzen Nazioarteko Txapelketa- Biotopo babestua da Leitzarango
Norakoa: rekin. Zezen-plaza duten Gipuzkoako harana, garrantzi eta edertasun
Donostia-Andoain-Tolosa handiko birika berdea. Naturarekin
Irteerak:
herri urrietako bat da Tolosa. Larun-
bat goizetan bertaratzea zerikusia duten jarduera ugari
Gipuzkoa Plazan (Donostia). burutu daitezke bertan.
••• gomendatzen dizuegu, animazio
handiko azoka egiten baita. erastegi, Gipuzkoako XVIII.
Konpainia:
Tolosaldea (Tel.: 943 65 06 21) B mendean Nafarroarako bide
nagusia izan zenaren ibilbideari
Norakoa:
Tolosa-Berastegi. jarraituz, Gipuzkoako azken herria
Irteerak:
San Frantzisko elizaren aurrean (Tolosa)
Zer ikusi
Leitzarango biotopo babestua Tolosako jauretxeak
Konpainia:
Renfe aldirikoak (Tel.: 902 24 02 02)
Norakoa:
Donostia-Brinkola
Turismo
Bulegoak
Tolosaldea Tour
• Tel.:
943 69 74 13
• Fax: 943 67 62 13
• tour@tolosaldea.net
• www.tolosaldea.net Nafarroatik Andoaineraino, Leitzaran ibaiak haran es- Tolosan barrena, bata bestearen ondoan ageri dira
Andoaingo turismo- tu bat zeharkatzen du, cromlech, trikuharri eta behi- jauregi eta oinetxeak. Horietako batek, XVII. mende-
informazioko gunea nolako burdinolen hondakinak ezkutatzen dituena. an eraikitako Aranburu jauregiak, euskal barrokoa-
• La Salle Etorbidea, 6 Martin arrantzalea, uhandre piriniarra eta ur-ipurtatsa ren ezaugarriak erakusten ditu. Mende berekoa da
• 20140 Andoain dira natura-gune honetako biztanleetariko batzuk. Idiakez jauregia, Samaniego alegilariaren bizileku
• Tel.: 943 59 04 09 Plazaolako antzinako trenbidearen tunel arteko bidea izandakoa. Tolosako gainerako eraikin bitxi ugarien
• Fax: 943 30 42 23 zikloturistek eta xendazaleek erabiltzen dute orain. artean, nabarmenak dira Andia dorretxea, Atodo
• infoturismo@andoain.org jauregia, Iturriza jauregia...
1
Jose Maria Gorrotxategi gozogile tolosarrak bilduma Tolosako Txotxongiloen Nazioarteko Zentroa txotxon- Ordizian astero-astero egiten den azokak nekazari-
berdingabe bat osatu du, gozogileek mendez men- giloaren arteari buruzko zentro integral bakarra da Eu- tzako eta abeltzaintzako produktuen saltzaile eta
de txokolatea, izozkiak, pastelak, karameluak eta ropa mailan eta panpina horien bilduma aipagarria ja- erosleak biltzen ditu, asteazkenez, zutabe handien
bestelako gozokiak prestatzeko erabili izan dituzten sotzen du, mundu guztikoak eta teknika ezberdinez artean. Hitzordu hori sasoiko produktuak aurkezteko
teknikak eta lanabesak erakusten dituena. eginak. Aldi baterako erakusketak egiteko gune bat eta salneurriak finkatzeko erreferentzia nagusia iza-
ere badauka zentroak, txotxongiloaren munduko al- tera heldu da.
derdi bereziak erakutsi ahal izateko.
26 T X I N D O K I I N G U R U A N
Turismo
Bulegoak
Idiazabal
• Nagusia, 37. 20213 Idiazabal
• Tel.: 943 18 82 03
• info@idiazabalgaztarenmuseoa.com
• www.idiazabalgaztarenmuseoa.com
•••
Ordizia
• Barrenetxe Etxea. Santa María kalea, 24.
• Tel.: 943 88 22 90
• turismo@ordizia.org
• www.delikatuz.com
•••
Ormaiztegi
• Zumalakarregi Museoa.
Iriarte Erdiko Baserria. Muxika egurastokia, 6. 1. Oria ibaiaren ezkerraldean altxatzen da
• Tel.: 943 88 99 00 Tolosa, Gipuzkoako historian erro
• mzumalakarregi@gipuzkoa.net sakonak dituen hiribildua.
• zm.gipuzkoakultura.net
•••
Segura
• Ardixarra Etxea. Kale Nagusia, 12.
•
•
20214 Segura.
Tel.: 943 80 17 49 / 943 80 10 06
turismobulegoa-segura@telefonica.net
Zer ikusi
• turismo.segura@udal.gipuzkoa.net Zumalakarregi museoa
• www.seguragoierri.net Igartzako monumentu-multzoa
••• (Beasain) (Ormaiztegi)
Zegama
• Andueza Etxea. 20215 Zegama
• Tel.: 943 80 21 87
• aizkorribidean@aizkorri.net
• www.egurmuseoa.com
•••
Zerain
• Herriko plaza z/g. 20214 Zerain
• Tel.: 943 80 15 05 • Faxa.: 943 80 16 06
• turismobulegoa@zerain.com
• www.zerain.com
•••
* Goierriko bulego bakoitzaren kokapen eta
ordutegia, bere museoaren berdina da.
Goitur
Goierriko garapen eta promozio turistikorako
elkartea.
(informazio e-mail edo telefonoz bakarrik) Igartza jauregia (XIII. mendekoa, hainbat berreraiki- Karlisten buruzagi nagusiaren figura abiapuntu gisa
• Industrialdea Pab. 18. 20240 Ordizia tze-lan izan dituen arren) Erdi Aroraino bidaiatzeko harturik, XIX.mendeko gipuzkoar gizartea nolako zen
• Tel.: Tel.: 943 16 18 23 aukera ematen duen eraikin-multzo baten erdigunea azaltzen duen erakustokia dugu Iriarte Erdikoa etxea.
Mugikorra: 610 40 51 49 da. Errota hidraulikoa, burdinola, sagardoa egiteko Tomas Zumalakarregik bertan igaro zuen bere
• Faxa.: 943 88 38 50
dolarea eta eskulangileen behinolako etxebizitzak haurtzaroa, eta hori oinarritzat hartuta, bertan
• goierri@goierriturismo.com
gaur arte kontserbatu dira Igartzan. kokatzen da gaur egun Zumalakarregi Museoa.
• www.goierriturismo.com
www.igartza.net zm.gipuzkoakultura.net
T X I N D O K I I N G U R U A N 27
Agenda 1
Ormaiztegi
Turismo Aktiboa - Bº Elbarrena, z/g. 20247 Zaldibia
- Tel.: 943 88 05 76 / 629 48 78 68
- alarpezalditegia@hotmail.com • Zumalakarregi Museoa zein Ormaiz-
Museoak
tegiko Trenzubi Ospetsura bisita gida- Zumalakarregi Museoa
Uretako Aktibitateak • Pottok tuak. Egunero, urte osoan zehar.
- Tel.: 943 69 27 28. - 20159 Zizurkil Taldeak, aurrez erreserba eginez. 943 - Iriarte erdikoa etxea.
Piraguismoa Muxika egurastokia, 6.
Xendazaletasuna, mendiko 88 99 00 telefonoan.
• Kaxkardi 20216 Ormaiztegi
- 104. posta-kutxa
bizikleta Tolosa - Tel.: 943 88 99 00. Faxa: 943 88 01 38
• Club Alpino de Tolosa - mzumalakarregi@gipuzkoa.net
- Gudari, 5. Tolosa. Tel.: 943 65 27 89 • Ibilbidea: Monumentuak, Museoak, - zm.gipuzkoakultura.net
Aireko Aktibitateak Eskulangintza-lantegiak.
• Lizarrusti parketxea - Egunak eta iraupena: urte osoan - Ordutegia:
Globo aerostatikoa - Aia auzoa, 2 - 20211 Ataun zehar, hitzordua eginez, ordubete. Asteartetik ostiralera: 10:00etatik
• Aidean - Tel.: 943 58 20 69 / 669 67 25 75 13:00etara / 15:00etatik 19:00etara.
- Berria Kalea,28, 4º. Segura Larunbat eta igandetan: 11:00etatik
Argibideak: Turismo Bulegoak
- 20150 Amasa- Villabona • Alde Zaharra. Urte osoan zehar. 14:00etara / 16:00etatik 19:00etara.
- Tel.: 943 69 13 71 - Ardixarra Etxea Itxita: astelehen eta jaiegunetan
- aideangloboa@hotmail.com
Globo-hegaldiak
Bisita gidatuak • Jasokundeko eliza.
- Erdi Aroko Interpretazio Zentroaren Museoak ondorengo zerbitzuak
Ataun: ordutegia ikusi. eskaintzen ditu erakusketa iraunkorraren
• Irteerak Villabonatik: osagarri: bisita gidatuak, XIX.mendean
- Tel.: 607 591 371 (Urko) • Aralar Parke Naturalera bisita Zerain murgiltzeko jolasak, artxibo historiko
Lizarrusti Parketxea osatua, belaunaldi-arteko mintegiak,
- Aia auzoa, 2 - 20211 Ataun • Zerain Parke Kulturala: Larraondoko
Lurreko Aktibitateak zerrategia eta Aizpeako meatze- asteburuetako Familientzako ekintzak,
- Tel.: 943 58 20 69 / 669 67 25 75 Ormaiztegiko Trenzubi ospetsura bisita
- Urtarrilean itxita gunea. Egunak: urte osoan zehar,
Golfa larunbat, igande eta jaiegunetan gidatuak, etab. luze bat.
Idiazabal eguerdiko 12:00etan. Iraupena: 2
• Goiburu Golf
ordu.
Zuraren Interpretazio
- San Esteban z/g. 20140 Andoain • Gaztaren Museoa, Artzainaren Zentroa
- Tel.-Faxa: 943 30 84 45 Txabola eta Aranburu baserria. • Zeraingo etnografia-museoa eta
- www.goiburugolf.com - Anduetza Etxea. 20215 Zegama
- goiburu@goiburugolf.com • Ordutegia: Astelehenetik ostiralera: 1711ko kartzela. Urte osoan zehar, - Tel./Faxa: 943 802 187
10:30 - 12:30; Asteburuetan eta jai astelehenetik igandera.
• Golf Oianguren egunak: 11:00 - 14:00 eta 16:00 - Ordutegia eta iraupena: 15 minutuko - aizkorribidean@aizkorri.net
- Oianguren Aisialdi Gune Publikoa 19:00. Gabonak, Aste Santua eta diaporama, 45 minutuko bisita muse- - www.egurmuseoa.com
- Oianguren Parkea, z/g. Uztailetik Irailera: 10:30 - 13:30 eta oari. - Ordutegia: Astelehenetik ostiralera
- 20240 Ordizia. Tel.: 943 88 66 20 15:30 -18:30 10:30-13:30 / 15:30-18:30 (astelehen
- www.oianguren.com Zegama goizean itxita)
Ordizia - Asteburuetan eta jaiegunak: 9:30 -
Hipika • San Adrianera bisitaldia 14:00 eta 16:00 - 19:00.
• Alde zaharra. Urte osoan. Urte osoan.
• Lazkaomendi Hipika Kluba • D’Elikatuz zentroa. Urte osoan. Argibideak: Turismo Bulegoak
T X I N D O K I I N G U R U A N 29
Gipuzkoaren bihotza
mendera garamatza dio paisaiak burdinoletako jabeen
Nola iritsi?
XI. Legazpin burdinaren
historiak, garai haietan mendietan
oinetxeei, pagadi lepatuei, presei
eta ubideei esker. Garai haietara
DONOSTIA- LEGAZPI - kokatzen ziren haizeolen eskutik. eramango zaitu Mirandaolako bur-
ZUMARRAGA - URRETXU - XIII. mendean, Urola ibaiaren dinolako ikuskizunak ere, bertan
EZKIO-ITSASO ertzetara jaitsi ziren burdinolak egiazko olagizonak ikusi ahal izan-
uraren indarra baliatu ahal go dituzu-eta burdina XV. mendean
izateko. XV.erako, 20 burdinola egiten zen bezalaxe lantzen.
zeuden lanean, artzaintzari eta Ibilbide honetako zati da, halaber,
N1- Donostia Gasteizko norabidean, nekazaritzari uko egin gabe Idiazabal Gazta nola egiten den
irteera Ormaiztegin, ondoren GI-632 betiere. Ibaiaren indarrak eta erakusten duen Telleriarteko
errepidetik Zumarragara joateko eta inguruko mendi, baso eta Artzaintzaren Ekomuseoa, eta
GI-2630 errepidetik Legazpira belardiek sorrarazi zuten okintzari buruzko erakusketa
joateko. Burdinaren Harana; burdinolek, iraunkorra hartzen duen
A-8 autobidea (bidesaria) (E-70) presek, ubideek, meatzeek, Brinkolako Ogiaren Txokoa.
Donostia- Bilborako norabidean. labeek, tailerrek… Hiri- eta landa-
Irteera Zumaian, ondoren GI-631 giroaren arteko elkarbizitzaren isla "Egun bat 50eko hamarkadan.
errepidetik Azpeitia, Azkoitia eta da, alegia. Hainbat ibilbidek zehar- Langileen ibilbidea". Langileen
Zumarragara joateko. katzen dute, eta Euskal ibilbideak ere denboran atzera
Burdinaren Museoan abiatzen dira eramango zaitu. Ez, ordea,
denak ere. antzinatera, iragan mendeko
Konpainia: 50eko hamarkadako langile-
Burdinolen ibilbidea: Urola ibaia familien bizimodura baizik.
Pesa (Tel.: 902 10 12 10)
da ibilbide honen ardatz nagusia. Industrializazioari atxikitako
Norakoa: Ibaiaren ondotik doan ibilbide
Donostia - Ormaiztegi - Zumarraga. atseginak burdinolen mundu hamabost toki lotzen ditu
Irteerak: magikoan eta paisaia ederrean ibilbideak: ekonomatoa,
Pío XII. Plazan (Donostia). murgiltzeko aukera emango dizu. medikuaren kontsulta, pentsioa,
Avda de la Libertad Antzinako handitasunari eusten langileen auzoak… Horrez gain,
bertatik bertara ikusi ahal izango
duzu nolakoak ziren garai haietan
Konpainia:
Zer ikusi
Renfe cercanias (Tel.: 902 24 02 02)
Legazpi dorretxea Antiguako ermita
Linea:
(Zumarraga) (Zumarraga)
Donostia-Brinkola.
Irteerak:
Ipar Geltokia (Donostia)
Turismo
Bulegoak
Urola Garaiko Eskualdeko
Turismo Bulegoak
• Mirandaola parkea, z/g
Telleriarte, z/g • 20230 Legazpi
Tel: 943 73 04 28
Fax: 943 73 31 63 Erdi Aroko dorretxe hau, «Jauregi Haundia» ere Antiguako Andre Mariaren ermita euskal ermiten
mirandaola@lenbur.com deitua, historia- eta arte-monumentua da. Bertan katedrala dela esaten da. Apaindura gutxiko eta
www.urolagaraia.com sortu zen Miguel Lopez de Legazpi, Filipinen koloni- babes-itxurako kanpoaldea badu ere, harritzekoa da
• Areizaga, 12 • 20700 Urretxu zatzailea. barrualdea, haritzaren egurrez egindako kasetoidura-
Tel: 943 25 06 81 estalki bikaina ikusiko baitugu bertan, haga, tirante,
Fax: 943 73 31 63 karel eta besoez osaturiko egitura konplexu bat.
turismo-uz@urretxu.euskalnet.net Historia - eta arte- monumentu hau Hiru Tenpluen Ibil-
www.urolagaraia.com bidearen parte da, Loiolako eta Arantzazuko santute-
giekin batera.
langileen etxeak barrutik, nolakoa gainean, naturaz inguraturik,
zen eskola, nolakoa kapera… Antiguako Ermita, txikia eta itxura
Toki horiek guztiek, noski, 50eko
hamarkadako giroari eusten diote,
soilekoa, altxatzen da. Bakarra da
bere estiloan haritzezko Ba al zenekien...?
eta ikus-entzunezkoen bitartez kasetoidura duen landa
ahalbidetzen dute garai haietako eraikuntzagatik. > ... Ignazio Loiolakoak bizimodu
familia, hezkuntza eta erlijio jauregitar eta militarra eraman zuela
rretxu, Zumarragaren alboan
girorako bidaia.
1997 urteaz geroztik ari da
U dagoen herria Joxe Mari
Iparragirreren, "Gernikako Arbola"
harik eta, Iruñeko Ziudadelan
zaurituta, dena uztea erabaki zuen
arte, erlijioa zabaldu eta Jesusen
LENBUR Fundazioa ondarearen kantaren sortzaile izandako Lagundia sortzeko?
gaineko etengabeko koblakariaren, jaioterria da, eta,
ikerketa-lanetan. Lan horren bere oroimenez, monumentu bat > ... Elgoibar eta Donostia arteko
emaitza da, alegia, Legazpi Euskal dago bertan. Alde zaharrean burdinbideko Aurrera 104 tren-maki-
Herri mailan burdinaren inguruko hainbat oinetxe, bost na Britainia Handian fabrikatu zutela,
kultur eta turismo erreferentzia kontinenteetako mila erakusgarri eta makina haren galdara, behin
nagusia izatera eraman duen baino gehiago biltzen dituen «erretiratuta», ura irazteko erabili
proiektu berritzailea. Mineral eta Fosilen Museo berezia zela, Burdinbidearen Euskal
eta elementu errenazentistak, Museoak berreskuratu zuen arte?
umarraga, Migel Lopez de
Z Legazpi Filipinetako
konkistatzaile ospetsuaren
gotikoak eta barrokoak dituen San
Martin de Tours eliz parrokia > ... Jose Maria Iparragirre, ‘Gernikako
nabarmendu behar dira. arbola’ idatzi zuen euskal koblakari
sorterria da; bere estatua plaza handia, Urretxun jaio eta bizi izan
nagusian ikus daiteke. Hirigunean zkio-Itsaso mendiz
udaletxea, estilo neoklasikokoa,
eta Gipuzkoan hain urriak diren
E inguratutako udalerria da. Bi
hirigune, Ezkio eta Itsaso,
zela, eta kale, plaza eta estatua
bana dagoela bertan, haren
dorretxeetako bat, Legazpi Etxea, elkartzean sortu zen. Inguru oroimenez?
aurkituko ditugu. Jasokundearen hartako paraje paregabeek, > ... Legazpi bezalako herri bat
Ama Birjinaren parroki elizak ermitek eta baserriek interes hamabost burdinola ere izatera
erretaula barroko eta neoklasiko handiko landa eta kultura eremua heldu zela eta horietako bat,
interesgarria du. Muino baten osatzen dute. Aipagarria da Mirandaolakoa, jardunean ikus
daitekeela gaur egun?
Igartubeiti baserria Ekainberri, Ekaingo haitzuloaren
(Ezkio-Itsaso) erreplika (Zestoa)
Baserria XVI. mendekoa da, eta mende bat geroago Ekain haitzuloa Paleolito garaiko labar-artearen
handitze-lanak egin zitzaizkion. Jatorrizko Igartubeiti erakusgarri bikaina dugu, UNESCOk Gizateriaren
etxetik egurrezko egituraren zatirik handiena eta Munduko Ondare izendatua. Bertako Madeleine
hagazko dolarea atxiki dira. Baserria berriztatua izan aroko pintura zoragarriak zaintzeko asmoarekin,
da, jatorrizko egoera errespetatzen eta garai hartako Ekainberri izeneko erreplika eraiki da, jatorrizko hait-
bizimoduaren atmosfera birsortzen saiatuz. zulotik 600 metrora. Ibilbidean sigi-saga, Ekaingo
bitxiak erakutsiko dizkigu, ordu erdiko ibilbidean:
(Argibide gehiago «Agenda» atalean) zaldien panela (labar-arte franko-kantabriar osoko
dotoreena), bisonteak, ahuntzak, hartzak...
32 G I P U Z K O A R E N B I H O T Z A
Turismo
Bulegoak
Zestoa
• Foru Plaza s/n - 20740 Zestoa
• Tel.: 943 14 70 10. Faxa: 943 14 80 74
• koordinatzailea@zestoa.net
• www.zestoa.net
• Bakarrik udan irekita
•••
Iraurgi Lantzen
Eskualdeko Informazio Bulegoa
(informazioa e-mail edo telefonoz bakarrik)
• Insausti Jauregia, Julio Urkijo, 25
• Tel.: 943 85 11 00. Faxa: 943 85 16 81
• turismo@urolaerdia.net / www.urolaturismo.net
•••
Loiolako Bisitarien Zentroa
Turismo Bulegoa:
Loiolako Santutegia, Loiola auzoa.
20730 Azpeitia
• Tel.: 943 15 18 78. Faxa: 943 81 64 74 1. Loiolako santutegiaren proportzio ederrak
• i-loiola@urolaturismo.net Jesusen Lagundiaren erreferentzia-gune
• www.urolaturismo.net izan dira XVIII. mendeaz geroztik.
Zer ikusi
Zestoako Bainuetxea Burdinbidearen Euskal Museoa Loiolatarren dorretxea
(Zestoa) (Azpeitia)
Zestoako Bainuetxea 1804az geroztik dago irekita, Urolako burdinbide desagertuaren geltoki batean «Etxe Santua» izenaz ere ezagutzen den dorretxean
eta handik mende batera hasi zuen ibilbidea terma- lurrunezko, dieselezko eta elektrizitatezko tren-maki- jaio zen Ignazio Loiolakoa, 1491n, eta bisitak garai
hotel gisa. ‘Belle epoque’-a gogora ekartzen duen na zaharrak eta bagoiak ditugu ikusgai, bai eta erlo- hartako eguneroko bizitzara hurbilduko gaitu.
eraikin baten barruan, areto zabalak eta hidrotera- juez eta burdinbidearen historiari loturiko bestelako Loiolako Santutegiaren baitan dago, eta hura XVII
piako teknikarik berrienak aurkituko ditu erabiltzaile- elementuez osaturiko bilduma bat ere. Tren zahar eta XVIII. mendeetan altxatu zen, Jesusen
ak. Kanpoaldean, berriz, natura izango du inguruan. horietako batean sartu eta ibilbide bat egitera gonbi- Lagundiaren sortzailearen omenez. Haren basilika-
datzen gaitu museoak. ren ganga ikaragarria da.
G I P U Z K O A R E N B I H O T Z A 33
Jorge Oteizak diseinatutako pilotaleku multzoa etor- Euskal Burdinaren Museoa toki guztiz egokia da Zenbait urtez burdinolen loraldia bizi izan zen Legaz-
kizunean egingo den Euskal Herriko Pilota Zentroa- burdingintzak historian zehar paisaian eta gizartean pin. Gaur egun, Mirandaolako Burdinola da Burdina-
ren zati bat izango dira. Euskal Herriko 7 eskualdetan eragin dituen aldaketak ezagutzeko. Burdinaren
ren Ibilbidearen mugarri nagusia. Izen bereko baseli-
dauden 6 pilotalekuak aipatzen dira bertan eta Haraneko ibilbide naturaletarako eta kultur zein
aisialdi guneetarako abiapuntua ere bada. Ikuspegi za du ondoan, eta Gurutze Santuaren miraria gogo-
guztiek eskultura erraldoi bat osatzen dute. Behin rarazten da bertan. Mirandaolako burdinola eta haren
desberdinetatik aztertzen du burdina, alderdi guztiak
barnean, espazioak sentitu eta beraiekin jolastu gurpil hidraulikoak mugimenduan jartzen dira, XIV.
aintzat harturik: teknologia, historia, zientzia, onda-
daiteke. rea, gizartea, industria, paisaia… mendeko olagizonek nola jarduten zuten erakusteko.
34 G I P U Z K O A R E N B I H O T Z A
Agenda 1
Jaialdiak, Ekitaldiak eta Azokak
Urtarrila • Zestoa: - Gipuzkoako Kross Txapelketa. Santa Ines jaiak (Iraeta auzoa): biatloia, pilota,
herri-kirolak.
• Azpeitia: - San Sebastian jaiak Azpeitian, haurren eta helduen danborradak (19-20ean).
Uztaila • Azpeitia: - San Ignazioren omenezko jaiak. Eskualdeko nekazaritza- eta abeltzaintza-azoka.
Baserritar Eguna.
• Idiazabal: - Era tradizionalean erretako txahala dastatzeko aukera.
3
Abuztua • Azkoitia: - Abeltzaintza-azoka.
Iraila • Legazpi: - Gipuzkoako Artzain Eguna (lehiaketa, erakusketa, enkantea, esku-lanak, beti ere
ardiaren eta artzain-munduari lotuak; bertako produktuen salmenta)
• Urretxu: - Nekazaritza- eta abeltzaintza-azoka. 4
• Zumarraga: - Antiguako Musikaldia.
• Zestoa: - Pilota-txapelketa.
Deba arroa
endaro herri txikia da, baina armagintza tradizioagatik da batik
Nola iritsi?
M bere inguruan dituen mendiek
ematen diote bere handitasuna.
bat ezaguna. Arma Industriaren
Museoa da horren erakusgarri,
MENDARO - BERGARA- Mendaroko Txokolateen etxea- Saint Europako bildumarik onenetariko
ARRASATE - OÑATI - Gerons da Kilimon bailararen bazter bat duela. Diseinu, erabilera eta
batean dagoen herri honen teknologia aldetik izandako
ARANTZAZU -
elementurik azpimarragarriena. garapena ezagutzeko ibilbidea
LEINTZ GATZAGA Bailara hori espeleologia egiteko eta eskaintzen du. XVI. mendeko San
mendi ibiltaritza gune berde bikaina Andres elizak Errenazimendu garai-
da. ko erretaula nagusia interesgarria
du; horrez gain, aipatzekoak dira
lgoibar eta Eibar udalerriek
A-8 (bidesaria) GI- 634 Bilborako
norabidean. A-1 autobia (Eibar-
Vitoria): A-8ko desbideratzea Irteera
E industria arloan pisu handia dute
eta interesgarriak diren hainbat
Unzueta dorretxea, Isasi
"Markeskoa"ren jauregia eta
15a Eibarren, Bergara, Arrasate,
Udaletxea dira Eibarko ondare
gauza ezkutatzen dituzte. Elgoibar
Leintz-Gatzagara eta Oñatira joateko. nagusia.
makina-tresnaren arloan
erreferentea da nazioartean. ergara, Gipuzkoako herri
Oñatitik Arantzazuko Santutegira,
autoz ala autobus pribatuan bakarrik
joan daiteke, ez baitago inolako ga-
Gainera, aipatzekoa da Udaletxeak,
Bide askok osagai megalitikoak
B dotoreenetarikoa da, XVI. eta
XVII. mendeetako etxe handi eta
rraiobide publikorik. dituen ingurune naturalera dotoreek eta jauregiek osatzen
GI- 3591 errepidea. garamatzate, Trikuharrien Ibilbidea duten monumentu-multzoaren
bezala, Karateko mendietatik, ondorioz. XVIII. mendean Bergara
Soraluzen. Europa osoan ezaguna izatera iritsi
Konpainia zen Peñaflorida Kondeari esker
ibar ,merkataritza bizia eta
Pesa (Tel.: 902 10 12 10)
Norakoa:
Donostia-Elgoibar-Eibar.
E eskaintza kultural handia duena,
ezaguna da, damaskinatu eta
burututako hezkuntza- eta
kultura-arloetako aldaketa
Irteerak
handiaren ondorioz. Izan ere, 1776.
Pio XII. Plazan / Linea, Donostia – urtean Peñaflorida Kondeak
Ermua (autobidetik)
••• Zer ikusi
Konpainia
Eibarko Arma Museoa BTT-DEBABARRENA
Pesa (Tel.: 902 10 12 10)
(Eibar) (Elgoibar)
Norakoa:
Donostia-Bergara-Arrasate-Oñati.
Irteerak
Pio XII. Plazan / Linea, Donostia-
Gasteiz, Bergara eta Arrasatera joa-
teko. Linea, Bergara edo Arrasate,
Oñatirako.
Konpainia
Eusko Tren (Tel.: 902 54 32 10)
Norakoa:
Bilborako norabidean, Eibarreraino
bakarrik. Bergara, Arrasate, Leintz- 2007ko urtarrilean irekia, Eibarko Arma Museoak Zentroak mendiko bizikletarekin inguruko paisaiak ikus-
Europako bildumarik onenetariko bat dauka. Arma- teko aukera eskaintzen du. Homologaturiko eta seina-
Gatzaga eta Oñatira joateko ez dago gintza industriatik ibilbide bat proposatzen du, XV. leztaturiko 14 ibilbide prestatu dituzte kirol horren zale-
trenik. mendetik hasi eta egundaino, sektore honetan Ei- entzat. Mintxetako (Elgoibar) Harrera Gunean ibilbideei
Irteerak barrek izandako tradizio luzean eta garrantzian arre- buruzko informazioa emateaz gain, bizikleten alokairua,
ta jarriz. dutxak eta aldagelak, bizikletak garbitzeko gunea, par-
Amarako geltokian (Donostia). kinga eta abar dituzu.
11 2
1 2
1. Arantzazuko Santutegian gora, Urbiako 2. Bergarako
zelai eder eta zabaletara iritsiko gara, Jauregi etxeak
eta hortik Aizkorriko gailurrera, bertatik (XVI. mendea).
hezkuntza- eta kultura-izaerako bisitariari. Multzo barroko abiatzen baita Aizkorrirako bidea.
elkarte bat pentsatu eta sortu zuen, bikaina duen Antzuolan Mairuaren
"Bergarako Erret Mintegia", Alarde bitxia egiten da urtero.
hezkuntzaren alderdi guztiak Elgetan, berriz, kale bakarreko Erdi Turismo
indarrez bultzatuz. Aroko gunea ikus daiteke. Bulegoak
Bergara (apiriletik irailera irekia)
Eraikin historiko-monumentalen ñati Gipuzkoako herri dotore eta
artean aipatu beharrekoak dira San O monumentalena da, benetako
balio arkitektonikoa duten eraikinen
•
•
San Martin Agirre Plaza z/g
Tel.: 943 77 91 28 / 61 • turismoa@bergara.net
•••
Pedro Ariznoakoaren Parrokia eta Leintz-Gatzaga
Orixondoko Santa Marina eliza. aberastasun artistikoarengatik. • San Miguel Plaza 1-3. 20530 Leintz-Gatzaga
• Tel.: 943 71 47 92 • labidea@euskalnet.net
Lehenengoan Agoniaren Kristoa, Aizkorriren inguruko mendietan, •••
Juan de Mesa eskultore Aloña mendiaren (1.298m.) Oñati
• San Juan kalea, 14 20560 Oñati
barrokoaren maisu-lana (1622) hegalean kokaturik, herri osoa da • Tel.: 943 78 34 53. Faxa: 943 78 30 69
gordetzen da. Santa Marinan, aldiz, altxor bat: San Migel parroki elizan • turismo@oinati.org • www.oinati.org
(XV. mendea) ikustekoak dira •••
erretaula nagusia (XVIII. mendea), Debagoiena
monumentu nazional izendatua izan klaustro gotiko flamigeroa, (Informazioa e-mail edo telefonoz bakarrik)
erretaula platereskoa eta Rodrigo • Tel.: 943 79 64 63 • turismo@debagoiena.net
dena, nabarmentzen da. • www.turismodebagoiena.com
Mercado de Zuazola lehen •••
rrasate/Mondragon, industria-
A herri garrantzitsuenetarikoa da.
50eko hamarkadan kooperatiba-
Unibertsitatearen sortzailearen
mausoleoa; "Sancti Spiritu" •
•
Eskoriatzako Turismo Bulegoa
Palacio Ibarraundi
Tel.: 943 71 54 53
Unibertsitatea (1540), Euskal • ibarraundi@eskoriatza.net
mugimendua sortu zen, gizarte- Herriko estilo errenazentistako •••
ekonomia bultzatuz eta, bertako eraikin garrantzitsuenetarikoa, Debagoienako Turismo Informazio
enpresen espezializazio-maila portada interesgarria, kapera eta Puntua eta Interpretazio Zentroa
(Asteburuetan, Aste Santuan eta udan
handiari esker, herria nazioartean klaustroa dituena. XVIII-XIX. mende- dago zabalik)
ospe handia duen gune bilakatuz. etan jada hainbat fakultate zituen Arantzazuko Santutegia
• Tel.: 943 71 89 11/ 943 79 64 63
Debagoienako bi herri txikik ere lehen unibertsitate-zentroa izan • turismo@debagoiena.com
eskaintzen diote ezustekorik zen, esate baterako, Filosofiakoa, • wwww.turismodebagoiena.com
Museo hau Elgoibarren aurkitzen dugu, makina-erre- XVI eta XVII. mendeetako etxe handi eta jauretxez osa- Oreka eta dotorezia nabarmentzen dira eraikuntza
mintaren sektorearen Gipuzkoako erdigunean, alegia. turiko multzo ikusgarri honen zatirik ederrena San honetan, Gipuzkoan diren Errenazimentuko eraiki-
Sektorearen garapena ahalbidetu zuten aitzindariei Martin Agirre plaza da, haren inguruan altxatzen bai- nen artean garrantzitsuenetariko bat baita.
omenaldia egitea eta sektoreak historian zehar izan tira udaletxea, Jauregi etxea, Izagirre eta Ondartza Barrualdean deigarriak dira kasetoidura mudejar
duen bilakaera erakustea dira museoaren helburuak. jauregiak eta Bergarako Erret Mintegia, kulturaren eta aberatsak, klaustroa eta erretaula platereskoa duen
Eraikinaren hiru habearteetan mekanizazio-lantegi bat zientziaren gunea. kapera. Unibertsitatearen eraikina 1540. urtean hasi
ikusiko dugu martxan, bai eta errementeria bat eta Er- zen altxatzen, Rodrigo Mercado de Zuazola apezpi-
di Aroko makineriari buruzko erakusketa bat ere. ku oñatiarraren ekimenez.
38 D E B A A R R O A
KIÑUKA
1. Udaletxeak, San Bartolome elizak eta arkupedun etxe zenbaitek osatutako multzoa da
Elgoibarko erakargarrietako bat. Herria inguratzen duten mendiek (Karakate, Irukurutzeta,
Kalamua...), berriz, mendi-ibilien zaleak erakartzen dituzte.
Zer ikusi
Arrateko santutegia Arantzazuko santutegia Arrasateko alde zaharra
(Eibar) (Oñati)
Agenda 1
Ihesaldia
Monumentu-herrien
ibilbidea
Bisita gidatuak
Oñati
• Sancti Spiritus Unibertsitatea.
Iraupena: 30 min.
• Sancti Spiritus Unibertsitatea +
San Migel eliza.
Iraupena: ordu 1
• Sancti Spiritus Unibertsitatea +
San Migel eliza + jauregiak.
Iraupena: ordu 1 eta 45 min.
• Sancti Spiritus Unibertsitatea +
San Migel eliza + jauregiak +
Bidaurreta monasterioa.
Iraupena: 2 ordu eta 30 min.
• San Migelgo Errota:
Aurrez eskatu eta hitzartutako
bisita gidatuak.
Uztailean eta abuztuan, bisita gida-
tuak inguruko paraje naturaletara.
Informazio gehia-gorako:
943 78 34 53.
• Bisita gidatuak toki edo eraikin
jakinetara: urte osoan zehar
• Arrikrutz Kobazuloak:
Ordutegia:
Martxoa, apirila eta urria:
10:00 - 14:00 eta 15:00 - 18:00.
Ekainetik Irailera, Aste Santuan,
zubietan eta jai egunetan:
10:00 - 14:00 eta 15:00 - 19:00.
Azarotik otsailera:
10:00 - 14:00 eta 15:00 - 17:00.
Astelehena itxita. Iraupena: Ordu bat.
Informazio gehiago: 943 08 20 00
• Euskal artzainaren ibilbideak, eus-
kal artzain mundua hurbiletik eza-
gutzeko.
1 Ibilbidea: Euskal Baserria.
Gomiztegira bisita, bere jatorria eta
funtzionamendua ezagutuz.
Iraupena: 45 minutu
2 Ibilbidea: Euskal Gazta.
Gomiztegin egindako esnekiak egite-
ko tailerra eta mamia egitea. Iraupe-
na: 2 ordu
3 Ibilbidea: Euskal Artzaina.
Duruko saroi eta larreetara bisita.
Euskal artzainaren bizitza ezagutu
eta esperimentatzea. Iraupena: 4
ordu.
Informazio gehiago: 943 25 10 08
info@arkide.org
Informazio gehiago:
Oñatiko Turismo Bulegoa
Tel.: 943 78 34 53
www.oinati.org • turismo@oinati.org
Bergara
• Bisita gidatuak alde zahar monumen Bergara eta Oñati bezalako itzela. Soraluze atzean utzita, berriz, kilometro batzuk gorago
talara Turismo Bulegoa irekita
dagoen garaian. monumentu-herriak Bergarara , helduko gara. aurkituko dugu, nahitaez
Leintz-Gatzaga zeharkatzen ditu Deba ibaiak, Monumentu-hiribildu horretako bisitatu behar den
• Bisita gidatuak alde zaharrera, haren ibilbidearen inguruan alde zaharrean ugari dira oine- Arantzazuko santutegian .
hitzordua eskatu. egituratzen baita Gipuzkoako txeak, dorretxeak eta elizak,
Arantzazuko Santutegia zati mendebaldekoena. Itzultzean, GI-632 errepidea
• Bisitaldi gidatuak Arantzazuko hala nola San Pedrorena eta
Santutegira: Aurretik eskatuta eta Debatik abiatuta, ibaian gora Oxirondoko Santa Marinarena. hartuko dugu berriz, Arrasate-
ordutegi zehatzetan asteburuetan, egingo dugu N-634 errepideari Bergarako Erret Mintegiak ko alde zaharrean barrena
zubietan, Aste Santuan eta udan itzuli bat egiteko.
(ekaina-urria) jarraituz eta, gero, GI-627a har- herriko plaza nagusia du koka-
Informazio gehiago: tuko dugu. Mendaron , leku.
943 71 89 11/943 79 64 63 Aretxabaleta ondoan dago
turismo@debagoiena.net egin genezake lehen geldialdia,
GI-2630 errepidetik beste Urkuluko urtegiaren ingurune
www.turismodebagoiena.com txokolate-hornidura egiteko.
Debagoiena monumentu-hiribildu batera lasaigarria. Eskoriatza
Gero industrializazio handiko
• "Ezagutu Debagoiena" bisita eremu bat zeharkatuko dugu, joko dugu, Oñatira Arkitek- herri txikian, Apotzaga auzoan,
programa. tura-estilo ugari biltzen dira antzinako hileta-artea
- Tel.: 943 79 64 63 Elgoibar eta Eibar gune
- www.turismodebagoiena.com garrantzitsuen ingurukoa, hain Oñatin, ibaiari begira dagoen miresteko aukera izango dugu,
- turismo@debagoiena.net zuzen. Elgoibarren , Maki- San Migel elizaren gotikotik cromlech edo harrespilen bitar-
• Jardunaldiak Gastronomikoak:
Eskualdeko jatetxeek urteko garai des- na-Erremintaren Museoa bisita Sancti Spiritus tez. Gure azken geltokia Leintz
berdinetan proposatzen dituzten genezake, eta Eibarren , Unibertsitatearen errenazentis- Gatzaga , izango da, gatza-
menuak dastatzeaz gain, Debagoiene-
ko Jardunaldi Gastronomikoek bertako ikustekoa da San Andres eliza moraino. Arte-abangoardia, ren hiriburua.
produktuen elaborazio prozesua
ezagutzeko bisita gidatu interesgarriak
eskaintzen dituzte.
42
Gipuzkoa.
Gustuari omenaldia
roduktuarekiko eta lehengaiekiko eraba-
P teko begirunea da Gipuzkoako gastrono-
miaren ezaugarri nagusia. Pintxoen, autore-
sukaldaritzaren nahiz erretegi tipikoen bidez,
lurralde historikoko sukalde guztiek jakien
jatortasuna bilatzen dute.
Hiztegi gastronomiko
laburra
TOLOSAKO BABARRUNAK. Eusko PERRETXIKOA. Gipuzkoan
Label zigilua daukaten baba- perretxiko tradizioa handia da.
rrun beltzak, ia beste ezer Perretxiko-garaian jatetxe asko-
gehitu gabe prestatu eta aza tan eta azoka guztietan saltzen
edo odolkiarekin jaten dira. dute.
www.sagardoetxea.com / www.getariakotxakolina.com
44
Eduardo Chillida,
Gipuzkoa modelatu zuen artista
duardo Chillidari buruz ari garenean, nazioarteko osperik eta begirunerik
E handieneko artista garaikideetako bati buruz ari gara. Baina, aldi berean,
bizi izan zen eta hil zen lurrarekin lotura sakonak izan zituen gizonari buruz
ere bai. Chillidaren eskulturak, bera bezala, inguruneari zor zaizkio. Hortik
datoz bere lanen eta gipuzkoar lurraldearen arteko harreman estuak. Egile
hau ausartu zen burdina hezi, airezko espazioak sortu eta harriekin elkarriz-
ketan jartzera. Bere museoa, Chillida-Leku, haren obraren zati garrantzitsu
bat Chillida Lekuk katalizatzen duen arren, Donostian, haren jaioterrian,
zehar banatuta ere aurki dezakegu lan asko. Chillida-Lekuko
ondarea
Beste obra bat izango balitz bezala,
Eduardo Chillidak utzitako ondarea
jasotzen duen museoa prozesu luze,
hausnartu eta grinatsuaren emaitza
izan zen. Ia hogei urtez, Hernanin
kokatutako Zabalaga baserriaren
inguruko paraje berdea bisitatu ohi
zuen artistak, bere ametsa hezur-
mamitzeko: lanek eta naturak bete-
betean bat egingo zuten lekua, edo
artistaren hitzetan esanda “nire
eskulturek atseden hartzeko eta jen-
dea eskulturen artean basoan bezala
Bere filosofiarekiko leiala izanik, sustraiak torikoan zehar bidaiatzea, haranak ara-
ibiltzeko lekua”.
jaioterrian ondo errotuta eta adarrak katzea, natura-eremuetan kokatutako
mundu zabalera irekita zeuzkan zuhaitza eskulturak aurkitzea eta, azkenik, eskul- XVI. mendeko baserriaren inguruan,
zen Chillida. Berak utzitako obrak ere ildo toreak bere lanak gordetzeko amesturi- pagoz, magnoliaz eta haritzez bete-
berari jarraitu zion: inguruan sakon sus- ko museoa bisitatzea. tako lurretan, 40 eskultura baino
traituta baina, aldi berean, inguruaren gehiago daude, tamaina guztietako-
Haizearen Orrazia izango da, agian, ak. Fantasiaren eta errealitatearen
gorabeherei lotuta dago, eta azkenik, Eduardo Chillidaren obrarik enblemati- artean dabilen eta urtaroaren arabera
ondare unibertsal bihurtu da. koena, eta Donostiako paisaiaren ikono aldatzen den espazioa osatzen dute.
Eduardo Chillidaren mende-erdiko sor- nagusietako bat. Kontxako Badiaren Eremu horretan erakusgai dauden
kuntza-lanaren emaitzak aurkitzeko mendebaldeko muturrean finkaturik eta eskulturak ukitu egin daitezke, eta
abiapuntua Gipuzkoa da. Bere eskultu- itsasoaren suminari etengabe aurpegia artista donostiarrak proposaturiko
rak gure bizi-espazioaren eta gure senti- emanez, burdinazko hiru eskulturaz osa- argi- eta aire-jokoetan parte hartzera
mendu-oroimenen osagai bereiztezinak tutako multzoak ezin hobeto irudikatzen gonbidatzen dute, berak beti itzuri
dira. Horregatik, Chillidaren obra gehie- du giza espirituaren eta naturaren eder- izan baitzituen lerro zuzenak.
nek Gipuzkoako paraje eta istorioak tasunaren arteko uztardura. Ez dio axola Eskultorearen nahierara zaharberritu-
ekartzen dizkigute gogora. Chillidaren ekaitzak bazterrak harrotzea edo haize tako baserrian tamaina txikiko obrak
burdinek burdinolen tradizioa oroitaraz- bortitzak inguruan jotzea: Chillidak eta daude, alabastroz, terrakotaz, igel-
ten digute; “lurrek”, berriz, garai megali- Luis Peña Ganchegui arkitektoak elkar- tsuz, zurez, altzairuz eta paperez egi-
tikoetatik hona indarrean gordetako ama lanean egindako obrak egunero-egune- nak. Orobat, aldi baterako erakuske-
lurrarekiko gurtza. Haizearen Orraziak ro hartzen ditu donostiarren eta kanpo- tak egiteko aretoa da, non Eduardo
eta antzeko beste espazio batzuek, tarren bisitak. Chillidaren sorkuntza-prozesurik bar-
azkenik, artistak artea eta natura ezkon- Haizearen Orrazia ez da hiriko bazter ne-barnekoenen emaitzak ageri di-
tzeko hartutako konpromisoaren berri erromantikoa soilik. Funtsezko gunea da ren.
ematen digute. Chillidaren obra ondo euskal eskultorearen unibertsoan murgil- Espazio estatikoa izan beharrean,
ezagutzeko nahitaezkoa da lurralde his- du nahi duten guztientzat. Chillida-Leku, jaio zenetik, era guz-
tietako kultura-jardueretarako gunea
izan da. Sorrarazi zuen artistaren filo-
sofiarekin bat, musika klasikoko
kontzertuak, jazz-emanaldiak, dan-
tza-ikuskizunak, plastika-tailerrak eta
hezkuntza-programak ere antolatu
ohi dira, Chillidaren artea, bizitza eta
obra jendeari hurbiltzeko asmoz.
www.museochillidaleku.com
45
Ezinbesteko
bi bisita
Algorri Naturaren Interpretazio Zentroa
Zumaian dago. Marearteko zabalgune-
ari eta labarrei buruzko beharrezko
informazioa eskaintzen du, eta euskarri
didaktiko egokia da fenomenoa bere
osotasunean ezagutzeko. Zentroaren
instalazioetan interpretazio-erakuske-
ta, ikus-entzunezko baliabideak eta
liburutegi ezin hobea dituzte. Algorrin ez
dira mugatzen turismo-informazioa
ematera, hezkuntzari eta ingurumenari
lotutako helburuak ere badituzte eta.
Mutrikun, gainera, Nautilus museoan
Aro Sekundariora arteko fosilez osatu-
tako bilduma zabala ere ikus daiteke,
guztiak ere herria inguratzen duten kos-
Kostalde paregabea da. Mutriku gabeko eskulturagile lana ikusgai ziren arte. Hala ere, marearteko taldeko profiletik atereak. Horrez gain,
eta Zumaia artean dago. Erdian daukagu Mutrikuko flysch beltze- zabalguneak hor dirau, bizirik. Mutrikuko historia geologikoa jasotzen
Deba dela, kostaldeko dozena bat tan, Deba inguratzen duten itsas- Gaur egun, santutegi biologikoa duen ikus-entzunezko bat ere eskain-
kilometro inguru besterik ez dira, tzen da Zentroan eta baita antzinako
labarretan edo Zumaiako geruze- da, eta aniztasuna du ezaugarri,
garai haietako flora eta faunari buruzko
baina ikuskizuna bermaturik dago. tan, itsasbeherarekin oinez joan era guztietako 200 espezie baino hainbat panel ere.
Milaka harri-plaka daude, elkarren daitekeelarik. gehiago bizi baitira bertako urmael
gainean ordenan ezarriak. Horietan naturaletan eta zirrikituetan. Sarre-
Inguruneko paisaia harrigarria da, Informazioa
guztietan, duela milioika urtetatik ra-ate naturala Zumaia da, Itzurun
baina datuak ezagutuz gero, are
orain arte izandako gertakari kli- hondartzatik. Dena den, Sakoneta www.flysch.com
txundigarriagoa irudituko zaigu
matiko, biologiko eta geologikoak edo Itxaspe hondartzak ere sarbi- Algorriko Interpretazio Zentroa
flysch-a. Kostaldeko gune horretan
islatzen zaizkigu. Juan Belmonte, 21. Zumaia
egindako azterlanei esker, planeta- de erosoak dira. Debatik hurbil Tel.: 943 14 31 00 / algorri@zumaia.net
Gipuzkoako kostaldeko gune ren jatorriari buruzko xehetasun daude biak, eta Mutrikuko Zazpi www.algorri.eu
horretako flysch-a (`jariatu´ edo asko ezagutu dituzte mundu osoko Hondartzak. Halaber, hiru udale- Nautilus, Mutrikuko Interpretazio
`igaro´ aditzera ematen duen termi- zientzialariek: Iberiar penintsulak rrietako turismo bulegoek bisita Geologiko Zentroa
no alemaniarra) Europako naturgu- eta Europak bat egin zuten garai- gidatuen aukera zabala eskaintzen Antonio Ezeiza kalea, 3. Mutriku
nerik garrantzitsuenetakoa eta Tel.: 943 603 378 / 657 794 677
tik hasi, eta Pirinioen sorkuntzaren dute, oinezkoentzako ibilaldien
konplexuenetakoa da. Horretaz ondoren, dinosauruak desagertu zein itsasontziko irteeren bidez. Flysch-en ibilbidea, bisita gidatuak,
jabetzeko ez da aditua izan behar: lurrez eta itsasoz. Informazio gehiago
turismo bulegoetan:
Kantauriko urak urrundu eta itsas- - Zumaia: 943 14 33 96
behera dagoenean, harrizko plata- - Deba: 943 19 24 52
formaren ikuspegia paregabea da, - Mutriku: 943 60 33 78
ikaragarria. Ur gezaren etengabe-
ko ekintzaren ondorioz sortu da,
itsasoaren eragin jarraitua jasan
ondoren, labarrak higatu egin bai-
tira, azukre-koskorrak bailiran, eta
harrizko milorri-zelaia sorrarazi
dute. Beraz, egun ia bertikalean
kokatutako plaka horiek itsas
hondo horizontalean zeuden iraga-
nean, oso aspaldi. Naturaren eten-
46
Hiru Tenpluak.
Ibilaldia Ignaziotar lurraldean
rdi Aroa, Barrokoa eta Orainaldia. Hiru garai horiek uztartuz bisitatzen dira
E Gipuzkoako hiru tenplurik ederrenak: Zumarragako Antio ermita, Loiolako San
Inazioren Santutegia Azpeitian eta Arantzazuko Ama Birjinaren Santutegia Oñatin.
Hiru Tenpluen ibilbideari esker, Artearen Historian zehar ibilaldi arin eta oso bat egite-
az gain, zenbait euskal mito eta kondaira ezagutzeko aukera izango dugu, eta baita
lurraldearen bihotzik berdeenarekin harremanetan izateko parada ere. Ibilbidea
Gipuzkoako barru aldeko landa eremuan zehar egiten da, Urola ibaiaren ibilguan ba-
rrena lehenik (korridore estuetan zehar eta ibar zabaletan zehar), eta gero, Udanako
portu apala zeharkaturik, Oñatiko bailara bukolikora iritsita.
www.tierraignaciana.com
Azkoitia Azpeitia
Loiola
Zumarraga
La Antigua
Oñati
Ordizia
Arantzazu
Arantzazuko santutegia,
Arteen laborategia
Zarautz/
Zarauzko hondartza 11
Surf egiteko
gomendagarria
Hondarribia/
Urpekaritzarako
gomendagarria Hondarribiako hondartza 17
Jatetxeak inguruan
Portuaren ondo-ondoan, Gipuzkoako azken hondartza kai-
mutur batek banatzen du Bidasoa ibaiaren bokaletik. 800 metro-
Irisgarritasuna
ko luzera du eta ingurune, berriz, ostera ere urbanizatu berria
dago; Hondarribiko hondartzak, hondar gainazal lasaiari esker,
Informazio gehiago: bainu patxadatsua hartzeko parada eskaintzen du. Hondartza-
rekin gozatu baino lehen edo horren ostean, Txingudiko badia-
www.gipuzkoa.net/hondartzak ren beste aldera, Hendaiara, igaro daiteke ontzian.
49
Mutrikuko hondartza 3
Sakonetako kala 6 Getaria/
Gaztetape hondartza 9
Burdin harana.
Iraganetik ikasten
izkorri mendikatean jaio eta kilometro gutxira, Legazpira iris-
A ten da Urola ibaia. Mendetan zehar Gipuzkoako burdinaren
hiriburua izan zen Legazpi eta udalerriaren barruan hamabost
Inguru haietan ugari ziren egurra
eta ur korronteak, energia sortze-
ko aproposak. Metalaren bilakae-
baserri bakartietan nekazaritzako
ustiapen txikiekin jarraitzen zuten.
Garai haien lekuko da, paisaiaz
burdinolatik gora izatera ere iritsi zen garai batean. Horretan la- ra hori gertatzen zen bitartean, gain, museo eta interpretazio zen-
Legazpi, Zumarraga eta inguruko troz osatutako sare interesgarria
gungarri izan ziren inguruetan sakabanaturiko meategiak, baina beste herri batzuetako baserri- ere, atzera begiratu eta aurrerape-
baita burdina lantzeko tresneria elikatzeko lurralde honek zituen munduak bere horretan eusten nak ia ezabatu zituen lanbide bat-
baldintza ezin hobeak ere. zion betiko izaera malkartsuari eta zuen nondik norakoez ikasteko.
Artzaintzaren ekomuseoa olagizon, abeltzain zein nekazariekin) hain lotura estua izan duen elika-
gaiaren garrantzia aztertzea. Espazio horretan, nekazaritzako ohiko tres-
Ekomuseoak ardiak, larreak eta ekuazio horri esker sortzen den pro- naren eta ogia egosteko erabiltzen ziren beste gailu batzuen bitartez, pro-
dukturik ospetsuena, Idiazabal gazta hartzen ditu gaitzat. XVI. mendeko zesu guztia azaltzen da, garia ereiten denetik hasi eta ore egosia labetik
eraikin tradizional batean, artzainen ohiturak azaltzeaz gain, artzainek ateratzen den arte.
ingurunearekin duten lotura eta larre zabal bihurtu diren basoen berri
ere ematen da. Gazta egiteko prozesua bertatik bertara ezagutzeko au- Brinkola auzoa (Legazpi).
kera ere eskaintzen du museoak.
Erreizabal baserria. Telleriarte auzoa (Legazpi). 50eko hamarkadan barrena bidaiatuz: Langileen Ibilbidea
Gipuzkoako haitzuloak.
Mendeetako historiaurrea, zilarra eta artea
ogei mendetan baino gehiagotan, Aiako Harriek zilarra eta beruna, besteak beste, eskai-
H ni zizkien ustiatzera ausartu zirenei. Duela bi hamarkada, bertan behera geratu ziren jar-
duera guztiak, eta merezitako atsedena hartu zuen Harriak. Gaur egun, Arditurriko meatzeak
eta barruko sekretuak ikusgai daude jendearentzat. Ekaingo kobazuloaren erreplikak,
Ekainberrik, eta Arrikrutzeko ibilaldi zoragarriak osatzen dute Gipuzkoako lurpeko erraietan
barrena odisea.
INFORMAZIOA
Arditurri. Meagintza Ekainberri Arrikrutz
Esperientzia Portale Kalea, 9. Zestoa Arantzazura igoera
www.arditurri.com Tel.: 943 86 88 11. Araotz auzora desbideratzea.
Tel.: 943 49 45 21 www.ekainberri.com Oñati. Tel: 943 08 20 00
www.oinati.org/es/natura-kirola/arrikrutz
Gipuzkoatik
Santiago aldera
antiagomendi gainean dagoen ermita (Astigarraga), Aizkorri mendikatea gu-
S rutzatzen duen San Adrian tunela edo Guadalupeko eta Itziarko amabirjinei
egindako bisitak Gipuzkoako Donejakue bidean mugarriak dira. Santiagoko 1
Irun
FRANCIA
N-
Done Jakue bidean gure lurraldera iritsitako erromesek bi bideren arteko aukera- Donostia
San Sebastián Oiartzun
keta egin behar izaten zuten; Kostaldekoa edo Barnealdekoa. Oraindik ere,
Gipuzkoa ezagutzeko bi modu dira. Astigarraga
Hernani
Urnieta
www.caminosnorte.org
Barnealdeko Andoain
bidea Villabona
Hondarribia
Kostaldeko FRANCIA
bidea
Pasaia
Donostia
Mutriku San Sebastián
Deba Zumaia Getaria
Orio
BIZKAIA
Zarautz
70
E-
8
A-
Askizu elizan, Getaria aldekoa eta beste ezagunagoak baino lehenagokoa. IX eta X.
eta Zumaia artean, mendeetan, Gipuzkoa eta Gaztelaren artean oraindik bide ho-
Erdi Aroko hainbat bekuntzarik izan gabe, erromesen biderik gustukoena zen.
irudi interesgarri
topatuko ditugu. Hala ere, bazen "edonon topa zitekeen Ozeanoaren beso
hantuen haserreaz" (Portoko Hugo, Portugalgo apezpikua,
1120an). Izan ere, kostaldeko ibilbideetan itsasertzeko gorabehe-
rak egin eta Gipuzkoako ibaien bokaleek eragindako mozketak
gainditu behar izaten zituzten erromesek; Oiartzun, Urumea, Oria,
Urola eta Deba.
1. etapa: 2. etapa:
2.
ziren erromesak, Askizukoan,
Irun – Donostia Donostia – Zarautz alegia.Zumaian, Kostaldeko
(25 km.) (25 km.) Bideak barne aldera egiten du
Urola ibaitik eta baserri arteko bi-
Santiago zubitik, errepidez joan- Kontxako badiaren beste aldean, dexka batean zehar, erromesa-
go gara Hondarribiraino; harre- ibilbideari jarraituz, Igeldo mendi rentzat beste mugarri batera iris-
situtako antzinako gunea du, mo- aldera eta Igeldoren jarraipena teko, Itziarko elizara hain zuzen,
numentu historiko eta artistiko den Mendizorrotz aldera joango XIII. mendeko Amabirjinaren iru-
nazionala. Karlos V.aren gaztelua gara. Orion, San Martin de Tours dia duenera.
(gaur egun paradore nazionala) eta San Juan ermitak daude, San Roke ermitatik pasatzen den
dago Arma Plazaren buruan. hondartzatik gora. Oria ibaiaren pista batetik Debaraino iritsiko
Jaizkibel mendirako igoeran dago bokalea gurutzatu eta Talaimendi gara, eta Santa Maria la Reali
Guadalupe gotorleku eta santute- mendia pasatu ondoren, ibiltaria eskainitako parrokia elizarekin
gia (XV. mendekoa). Zarautzera iritsiko da. Bertako egingo dugu topo.
hondartza luzeaz gain, Santa
Pista batean zehar Jaizkibel
Maria la Real eliza ezagutu beha- 3.
kostako mendia zeharkatuko 4. etapa:
rra dago, "Erromesaren Hilobia-
dugu Lezora jaitsi, Santo Kristo rekin".
Basilikaren ondotik pasatuz, bere Deba –
bizar gabeko Kristoarengatik
ezaguna. Bideak Pasai Doniba- 3. etapa: Markina-Xemein (Bizkaia)
nerantz jarraitzen du, Pasaiako (29 km.)
badian dauden barrutietatik Zarautz – Deba Debatik abiatuta, itsasadarren
harrigarriena, tipikoak diren (erromesentzako aterpetxea
dago bertan) (22 km.) gaineko zubi bakarra zeharkatu
Santiago plazako arrantzale etxe
behar da bideari ekiteko.
tipikoekin. Txalupa batekin Pasai Meagas gainetik Zarautz Geta- Mutrikuko lurretan dagoen
San Pedrora joango gara, eta riarekin lotzen zuen antzinako Laranga auzora eramango gaitu 1. Santiagotxo ermita, Jaizkibel
bertatik Pasai San Pedro hiriburu- galtzada dago. Vista Alegre par- bideak. Hortik, Arno mendian ba- mendiaren hegaletan
tik bereizten duen Ulia mendira kokatuta.
keko zuhaitzek eta Santa Barbara rrena (interes natural berezia du-
igoko gara. La Plata itsasargia ermitak zehazten dute bidea. ten eremuak biltzen dituen Natura 2. Santo Kristo elizan, Lezon,
ikusi ondoren, ibiltariak itsas ikus- egurrezko Kristo gurtzen da,
Zumaia aldera jaisterakoan, San 2000 sarearen barruan dago) sar- oso ohikoa den gotiko
pegia duen ibilaldi polita izango Martin de Tours-i gomendatutako tuko gara Bizkaian. Etapa estilokoa, aurpegian ez du
du, Donostiara jaitsi arte. beste tenplu batean geratu ohi Markina-Xemeinen amaitzen da. bizarrik.
3. Zarauzko galtzada.
Gipuzkoa,
urratsez urrats eta bizikletaz
www.gipuzkoabizikletaz.net apa batean, Gipuzkoa berde koloreko gainazal handia da. Eremu honetan, lurrak bizirik
M daude, erliebeak sortzen dituzte eta basoz, haranez, goragune leunez eta mendigune sen-
doz beterik daude. Beste alderdi hau ezagutzeko, autoa utzi, oinetako erosoenak jantzi eta bizi-
kletako katea koipezta ezazu. Hori da lurraldean hobe kontserbatutako altxorrarekin, alegia, bere
ondasun naturalarekin bat egiteko bide bakarra. Bai urratsez urrats, bai bi gurpilen gainean,
Gipuzkoa bide hauetatik ezagutzeak gure arbasoengandik jarauntsitako paisaia iraunarazten
laguntzeaz gain, gure ingurunearekin era lasai eta errespetuzko batean harremanetan jartzeko
aukera ere ematen du. Hona hemen naturaren lagun egiteko eta bere merituekin txundituta gera-
tzeko gonbidapena. Ahaleginak mereziko du.
3
Mutriku
4
Astigarraga
16
6
Asteasu
12
Zizurkil
Gustu guztientzako
mendiak
15
Antzuola
8
7
eta bideak
13
Ordizia
Gipuzkoako orografia malkartsu dituena- edo Aizkorri, Gipuzkoa-
14
Mutiloa 9 eta ezberdina dela eta, lurraldea ko sabaietariko bat, bezalako
mendi-ibiliak egiteko leku aparta mendietara igotzea. Goiz bat
10 da. Mendizorrotz edo Jaizkibel nahikoa izango da hauetariko
moduko kostaldeko goraguneek, batera igotzeko eta lehen eskutik
11
Zegama
barnealdeko mendizerrek, Aralar Euskadiko bazter honetako pai-
edo Aizkorri bezala, edo Izarritz saien bikaintasuna ziurtatzeko.
edo Irimo moduko gailur ertainek Bestalde, ibilbide handiko bideen
Gipuzkoa osatzen duten mendien sare konplexu batek Gipuzkoako
Hiriarteko fede ematen dute. Horri guztiari, lurraldea iparraldetik hegoaldera
Bide
bide ziklistak berdeak lekuari izaera handia ematen dio- eta ekialdetik mendebaldera
ten eta lurraldea urratsez urrats zeharkatzen du. Dagoeneko eza-
1 Irun-Endarlatsa 10 Idiazabal-Segura 1 Leitzaran
eta motxila bizkarrean dutela eza- gunak diren GRak dira -bi koskek
gutu nahi duten horiei bizigarriak seinaleztatzen dituzte, bata zuria
2 Lezo-Errenteria 11 Segura-Zegama 2 Arditurri
ematen dizkieten haran anitzak eta bestea gorria- asmo handiko-
3 Legazpi - Azkoitia
3 Errenteria-Oiartzun 12 Azpeitia-Azkoitia gehitu behar zaizkio -tamaina ak eta konplexuak diren ibilbide-
(Urola)
desberdinetakoak hauek ere-. ak balizatzen dituztenak, izan ere,
4 Astigarraga- 13 Urretxu-Legazpi 4 Ormaiztegi - Mutiloa
Martutene Alde batetik, maila guztietarako osoak egingo balira, hainbat egu-
14 Arrasate-Aretxabaleta egokiak diren mendi-ibili anitz egi- neko ahalegina eskatuko lukete.
5 Hernani-Urnieta -Eskoriatza
teko aukera daukagu. Ohikoena Hala eta guztiz ere, tarteka edo
6 Zizurkil-Asteasu Soraluze-Bergara- asteburuetan kirol jarduera ohiko- motzagoak diren txangoetan egin
15
Antzuola ren bat egitea da: Ernio -Tolosa daitezke.
7 Tolosa-Alegia
16 Elgoibar-Maltzaga ondoan dagoena eta gailurrean Horrela, nabarmentzekoa da GR-
8 Alegia-Itsasondo hilerri kezkagarri bat duena-, Ada- 121, Gipuzkoa erabat inguratzen
9 Ormaiztegi-Beasain rra -Leitzarango bailararen ingu- duena, Nafarroarekin, Bizkaiare-
ruan dagoena eta ezaugarritzat kin, Arabarekin eta Kantauri Itsa-
hainbat monumentu megalitiko soarekin dituen mugetan barrena;
dituena-, Txindoki -ibilbide zorro- GR-20a, Aralarreko mendizerran
tzagoak eta gailur harritsuak zehar doana edo GR-120, barne-
Aralar mendizerrako ibilbide
www.gipuzkoaoinez.net ezberdinen seinaleztapena aldeko ikuspegi bikaina eskain-
tzen diguna, hiru gune arkitekto-
niko eta erlijiosoen bidez: Loiola-
Ibilbide luzeko ko Santutegia, Antiguako ermita
bideak: Zumarragan eta Arantzazuko
Santutegia. Gipuzkoako patroia-
GR 121 Gipuzkoara Txangoa
ren pausuak ere jarrai ditzakegu
GR 120 Hiru tenpluen ibilbidea ibilbide ignaziarreko GR-21etik,
Loiolako san Ignaziok Iruñan zau-
GR 34 Donostia - Arantzazu
ritua izan ostean egin beharreko
ibilbide neketsua gogorarazten
GR 35 Transhumantziaren bidea diguna; Arantzazura erromes joan
GR 20 Aralarrera Txangoa gaitezke, Donostiatik abiatuta,
lurralde osoa zeharkatuz (GR-34)
GR 21 Inazio bidea
edo transhumantziaren bidea
GR 9 Probintzietako Abelbide Erreala gogoratu dezakegu (GR-35)
abeltzainek hilabete hotz eta
GR 11 Pirinioetako ibilbidea
beroetan bazkalekuetara iristeko
GR 12 Euskadiko ur-banalerroaren erabiltzen zutena.
ibilbidea
56 N O N L O E G I N ?
MARIA CRISTINA H
TRYP ORLY H ALEMANA P
República Argentina, 4 Pza. Zaragoza, 4 ****
NICOL’S H San Martín, 53
***** 943 46 32 00 943 45 61 01 Pº de Gudamendi, 21 ** **
943 43 76 00 943 43 76 76 943 46 25 44 943 46 17 71
www.tryporly.solmelia.com Bº Igeldo
www.mariacristina.es www.hostalalemana.com
tryp.orly@solmelia.com 943 21 57 99 943 21 17 24
hmc@luxurycollection.com reservas@hostalalemana.com
www.hotelnicols.com
hotel@hotelnicols.com
ABBA LONDRES Y
H
VILLA SORO H ALTAIR P
DE INGLATERRA Avda. de Ategorrieta, 61 **** Padre Larroca, 3.
Zubieta, 2 **** 943 29 79 70 943 29 79 71 PARMA H 943 29 31 33 **
943 44 07 70 943 44 04 91 www.villasoro.com General Jauregui, 11 ** www.pension-altair.com
www.hlondres.com info@villasoro.com 943 42 88 93 943 42 40 82 pensionaltair@orange.es
reservas@hlondres.com www.hotelparma.com
hotelparma@hotelparma.com
ANOETA H
ASTORIA 7 BERR Pº de Anoeta, 30 *** AMETZAGAÑA P
IA
H 943 45 14 99 943 45 20 36 TERMINUS H Camino de Uba, 61 **
Sagrada Familia, 1 943 45 63 99 / 45 90 92
(Esquina Sancho El Sabio) **** www.hotelanoeta.com Avda. de Francia, 21 **
hotel@hotelanoeta.com 943 29 19 00 943 29 19 99 943 47 27 78
943 44 50 00 943 44 54 54 www.ametzagana.com
www.hotelterminus.es
www.astoria7hotel.com ametzagana@terra.es
info@hotelterminus.es
info@astoria7hotel.com
AVENIDA H
Pº de Igueldo, 55 ***
943 21 20 22 943 21 28 87 ARRIZUL H ANOETA P
BARCELÓ COSTA VASCA H www.hotelavenida.net Peña y Goñi, 1. Avda. de Madrid, 13 – 1º
Avda. Pío Baroja, 15 **** avenida@hotelavenida.net * **
943 32 28 04 943 32 67 01 943 24 52 88/676 47 81 97
943 31 79 50 943 21 24 28
www.arrizulhotel.com 943 24 52 88
www.barcelocostavasca.com
info@arrizulhotel.com reservas@pensionanoeta.com
costavasca@barcelo.com
CODINA H
Avda. Zumalacárregui, 21 ***
943 21 22 00 943 21 25 23
GUDAMENDI H www.hotelcodina.es
MONTE ULÍA H ARTEA P
Alcalde José Elosegi, 21 *
Pº Gudamendi - Monte Igeldo **** info@hotelcodina.es
943 32 67 67 943 32 64 00
San Bartolomé, 33
**
943 21 40 00 943 21 51 08 943 45 51 00
www.hotelgudamendi.com www.hotelmonteulia.com www.pensionartea.com
reservas@hotelgudamendi.com contacto@hotelmonteulia.com
HUSA EUROPA H
San Martín, 52. ***
HESPERIA DONOSTI H
943 47 08 80 943 47 17 30 RECORD H BAHIA P
www.hotelhusaeuropa.com San Martín, 54 bis
Avda. Zarautz, 120
**** hoteleuropa@husa.es
Calzada Vieja, 35 * **
943 27 12 55 943 27 85 21 943 46 92 11 943 46 39 14
943 31 91 00 943 31 91 10
www.hesperia-donosti.com www.hotelrecord.com www.hostalbahia.com
hotel@hesperia-donosti.com hotelrecord@hotelrecord.com bahia@hostalbahia.com
NIZA H
Zubieta, 56 ***
943 42 66 63 943 44 12 51 ZALDUA BASIC CONFORT P
MONTE IGUELDO H H San Lorenzo 12-2º
www.hotelniza.com Pº Hipódromo, 8 (Zubieta) **
Paseo del Faro 134 *
943 21 02 11
****
943 21 50 28
niza@hotelniza.com 943 36 66 20 943 36 12 67 943 43 01 32/ 943 42 25 81
www.hotelzaldua.com 943 42 25 81
www.mercure.com www.basicconfort.com
www.monteigueldo.com hotel@hotelzaldua.com
basicconfort@hotmail.com
EZEIZA H
Avda. Satrústegui, 13 **
N.H. ARANZAZU H 943 21 43 11 943 21 47 68 ZARAGOZA PLAZA H BASIC CONFORT II P
Vitoria-Gasteiz, 1 www.hotelezeiza.com Plaza Zaragoza, 3 * Puerto 17- 2º
**** hotelezeiza@adegi.es 943 45 21 03 943 44 65 02
**
943 21 90 77 943 21 90 50 943 42 25 81 943 42 25 81
www.nh-hotels.com www.hotelzaragozaplaza.com www.basicconfort.com
nharanzazu@nh-hotels.com contacto@hotelzaragozaplaza.com basicconfort1@hotmail.com
LAGUNAK P
ORIA II H > Zarautz
San Francisco, 20
San Francisco, 10 **
* 943 83 37 01 943 13 46 56
943 65 46 88 943 65 36 12
KARLOS ARGUIÑANO H lagunakerretegia@hispavista.com > Zumarraga
www.hoteloria.com
hoteloria@hoteloria.com Mendilauta, 13 ****
943 13 00 00 943 13 34 50 ETXE-BERRI H
www.hotelka.com TXIKI POLIT P San Cristóbal-Etxeberri **
kahotel@karlosnet.com Musika Plaza, s/n. 943 72 12 11 943 72 44 94
**
> Urnieta 943 83 53 57 943 83 37 31 www.etxeberri.com
www.txikipolit.com
info@txikipolit.com
LER ARGI H ZARAUZ H
Otzaran, 15 ** Avda. Navarra, 26
943 33 13 34 943 33 19 88 *** BALENTIÑA
P
943 83 02 00 943 83 01 93 Urola, 8
www.lerargi.net
ler-argi@telefonica.net
www.hotelzarauz.com
> Zegama 943 72 50 41 **
hzarauz@hotelzarauz.com
GURIA P ZEGAMA P
Idiazabal 46 bajo ** ALAMEDA H San Martín, 3 ** UROLA P
943 80 10 51
943 00 56 50/ 688 63 84 71 Gipuzkoa s/n **
Antonio Oraa **
943 00 56 46 943 83 01 43 943 13 24 74 943 53 30 08 943 53 30 46
www.pensionguria.com www.hotelalameda.net www.pensionurola.com
reservas@pensionguria.com halameda@euskalnet.net reservas@pensionurola.com
> Zestoa
OIANUME BERR
IA P
Ergoyen, 18 **
AROCENA H
NORTE H Pº San Juan, 16
ZELAI P
943 55 66 83 / 943 33 25 05
Amezti kalea, 1 *** Legazpi, 5 1º **
943 55 63 14 * 943 14 70 40 943 14 79 78
/ 943 83 23 13 www.hotelarocena.com 670 26 49 22 943 72 92 37
www.oianume.com
www.galeon.com/hotelnorte reservas@hotelarocena.com www.zelai.org
oianume@oianume.com
Apartamentuak
MAILAN C
NAERA HAUNDI
Arratola, 18
C
> Astigarraga
Naera Haundi Baserria, s/n
(Gi-3670 PK. 2,300) Bº Sasiain
943 89 03 45 943 89 03 45
www.casaruralmailan.com
> Alkiza ARRASPIÑE
943 65 40 33
Santio Zeharra, s/n
www.naerahaundi.com LETE 943 33 13 19
naerahaundi@euskalnet.net
MAÑARINEGI C Alkiza (Gi-3630 PK. 4,800) www.nekatur.net/arraspine
Santio Erreka
C
/ 943 69 12 64
943 13 50 65 / 650 82 51 90 www.nekatur.net/lete
ARTOLA
> Aduna / 626 49 49 47
www.manarinegi.com Bº Santiagomendi
URRUZOLA 637 03 56 79 / 943 55 72 96
ZABALE saioezkurra@hotmail.com
Aldapa Bailara s/n www.nekatur.net/artola
Bº Goiburu (Gi-3630. P.K. 6,100)
(Gi-3610 PK. 2) (NI-PK.443) OLASKOAGA GOIKOA 943 69 27 71
943 69 08 25 / 657 73 01 08 www.urruzola.com BUENABISTA C
Olaskoegia, s/n C
(Acceso por Orio)(Gi-3171) Ermaña Berri,2
943 58 08 14 / 607 23 38 24 943 33 02 05
www.nekatur.net/olaskoaga
> Aia olaskoagagoikoa@terra.es > Amezketa
AGERRESORO HAUNDI
Andatza, 21 ORORTEGI HAUNDIKOA > Ataun
943 83 50 53 Arrutiegia, s/n Larraitz bidea, 2
www.nekatur.net/agerresoro 943 83 08 04 / 656 77 33 68 / 943 65 48 64 ALDARRETA
www.nekatur.net/orortegi www.haundikoa.com San Martin • Ota-mots s/n
haundikoa@haundikoa.com 943 18 03 66
AGOTE TXIKI www.nekatur.net/aldarreta
C PAGOEDERRAGA
Bº Elkano. Acc. Zarautz C
agrogema@hotmail.com 943 79 17 51
www.nekatur.net/mitarte
mitartegarai@euskalnet.net
> Beasain
IZARRA C
> Aizarnazabal
C
PAGORRIAGA
Urdaneta, s/n
943 13 18 67 / 634 45 89 19 EKOIGOA Ctra. Tolosa-Azpeitia, 22
(GI-3720 KP 8,500)
Behekoetxezaharra Baserria
/ 943 14 83 86
> Arrasate- 943 58 20 71
LANDARBIDE ZAHAR www.nekatur.net/ekoigoa Mondragón www.pagorriaga.com
Laurgain, 26 ekoigoa@euskalnet.net pagorriaga@euskalnet.net
/ 943 83 10 95 ARTEAGA C
www.landarbide.com Garagartza, 37
C
landar@wanadoo.es LARRAXKO
943 71 18 81 943 71 18 82
Etxabe, s/n www.arteagalandetxea.com > Berastegi
943 14 78 29 arteaga@arteagalandetxea.com
LANDARBIDE ZAHAR 2 C
C ARGIÑENEA BERR
IA
Laurgain Auzoa, 26 Eldua. Cº Argiñenea, 21
/ 943 83 10 95 SARASOLA ZAHARRA
637 18 29 98 / 943 68 33 71
www.landarbide.com Sarasola Zaharra Baserria
943 14 77 74
> Asteasu www.nekatur.net/arginenea
landar@wanadoo.es arginene@euskalnet.net
sarasolagro@yahoo.es
SASKARATE
LEKU EDER C Bº Upazan (Gi-2631 PK. 9-10) BAZTARRETXE
Bº Urdaneta C ZABALDO / 943 69 04 46 Aiztunalde, s/n
(Acceso por Zarautz PK.5,5) Zubialde, s/n www.nekatur.net/saskarate / 943 68 33 86
943 13 23 73 943 83 49 08 677 40 59 11 saskarate@hotmail.com luisazpiroz@euskalnet.net
N O N L O E G I N ? 61
/ 943 60 37 04
www.lastur.net
943 21 44 61 / 696 78 22 25 > Errezil
www.iturritxolandetxea.com
mezuak@lastur.net rosa@iturritxolandetxea.com
XABIN ETXEA C
ETXEBERRI C San Prudentzio, 2
C
HIGERALDE C KOOSTEI
C > Legorreta C AMALUR
Akartegi, 37 Artzain Erreka, s/n C
BºOrtzaika, s/n
943 64 39 16 /679 84 77 27 943 58 30 08 / 659 78 04 44
BARTZELONA / 943 83 28 88
943 64 39 16 www.nekatur.es/koostei www.nekatur.net/amalur
www.higeralde.com Esnaola, 7. koostei@telefonica.net
casaruralhigeralde@yahoo.es 943 80 62 06
www.nekatur.net/bartzelona
MATZURI ERRETZABAL TXIKI C
IKETXE C
C
Bº Galdonamendi Ortzaika, s/n. C
Bº Akartegi, 28 C
943 64 38 12
609 17 94 70
www.endara-lezo.com
AITZARRI C
C
> Segura
Karrika auz. Errotaurre Etxadia, 11
alicia.gortari@terra.es endara_lezo@hotmail.com 655 73 89 10 943 49 17 10 ONDARRE
www.aitzarri.es Caserío Ondarre.
JUANMARTINDEGI aitzarri@hotmail.com 943 80 16 64
POSTIGU
Sagasti Bailara, 15 www.acvmultimedia.com/ondarre
Zimizarga, s/n ondarre@hispavista.com
943 52 65 41
/ 943 64 32 70 ARKALE ZAHAR
www.oarsoaldea-turismo.net
www.nekatur/postigu Arkaleko bidea, 21. BºGurutze
943 49 00 65
ZURGIARRE-ETXEA www.oarsoaldea-turismo.net
TXENDUNEABEAZPI
Semisarga, 47
C
C
Gaintxurizketa. (Gi-2638 PK. 4)
943 34 14 85
> Tolosa
618 75 95 34 www.oarsoaldea-turismo.net AROXKENE C
zurgiarre@euskalnet.net Aroxkene, 7 (Ctra. Artikutza PK.3,5) KORTETA
www.txenduneabe-azpi.com C
www.nekatur.net/illumbe / 943 14 32 09
Agerre Goikoa Baserria ARANBURU
(N-634-17,5). C
C
635 75 88 49
943 83 32 48 Aizarna, 4. www.jesuskoa.net
KAROBI www.nekatur.net/agerregoikoa / 943 14 80 05 jesuskoa@jesuskoa.net
Camino de Petritza s/n www.nekatur.net/aranburu
/ 943 36 06 35 txondei@hotmail.com
BERAZADI-BERRI KARAKAS ZAHAR
Talai mendi, s/n Artadi, 26
AZKETA ERROTA C / 943 86 17 36
ZABALEA 943 83 34 94 Caserío Azketa-Errota, 38. C
www.nekatur.net/karakas
San Esteban, s/n • (N-634 PK.4) www.nekatur.net/berazadi 617 19 37 28
630 56 25 88 943 36 12 61 www.nekatur.net/azketaerrota
www.nekatur.net/zabalea GAIKOETXE LANDARTE C
zabalea@arrakis.es Ctra. De Artadi, 1 C
Bº Urteta, s/n KORTAZAR
943 13 29 00 / 686 26 51 22 / 943 86 53 58
Xiriboga Auzoa 14, bajo www.landarte.net
www.nekatur.net/gaikoetxe 606 97 02 65 reservas@landarte.net
begotorrega@terra.es www.kortazar.com
> Villabona info@kortazar.com
SANTA KLARA
AKULEBI ITULAZABAL Arritokieta. Santa Klara, 2
Legarreta, s/n Aitze, 2 (buzón 321) TOLARE BERRI / 943 86 05 31 639 87 96 11
/ 943 69 30 34 / 11 84 943 13 30 53 / 619 97 17 12 943 14 82 63 / 649 51 89 71 www.santaklara.eu
www.nekatur.net/akulebi www.itulazabal.com www.nekatur.net/tolare info@santaklara.eu
Kanpinak
AITZETA 3ª IGUELDO 1ª OLIDEN 2ª SATURRARAN 3ª
MUTRIKU. Ctra. Deba-Gernika, Km. 3,5 DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN OIARTZUN MUTRIKU
943 60 33 56 Pº Padre Orkolaga, 69. Bº Igeldo Ctra. Gral. Madrid-Irun N-1, Km. 470 Saturraran
943 21 45 02 943 28 04 11 943 49 07 28 943 60 38 47
www.campingigueldo.com
info@campingigueldo.com
FARO DE HIGUER 3ª
LAKIOLA (CAMPING RURAL) 3ª
HONDARRIBIA, Paseo de Faro, 58 TALAI-MENDI 2ª
LEGAZPI. Urtatza-Egialde, 18
943 64 10 08 943 64 01 50 ZARAUTZ. N-634, km. 17,5
649 57 74 42
ITXASPE 2ª 943 83 00 42
DEBA- Autop.A8, Sal.13 - Itziar talaimendi@campingseuskadi.com
N-634 Bilbao- S.S., Km. 38,5.
GALDONA 3ª 943 19 93 77 943 19 93 77 PLAYA DE ORIO 1ª
MUTRIKU. Ctra. Deba-Gernika, Km. 57,8 www.campingitxaspe.com ORIO. N. 634, Km. 13
943 60 35 09 943 83 48 01 943 13 34 33
kanpina@terra.es ZINGIRA 2ª
www.oriora.com AIA. Olaskoegia, s/n (N-634 km 13)
943 13 20 79
JAIZKIBEL 3ª zingira@telefonica.net
GRAN CAMPING ZARAUZ 2ª HONDARRIBIA
ZARAUTZ. Monte Talai-Mendi Ctra. Guadalupe, Km. 22 SANTA ELENA 3ª
943 83 12 38 943 13 24 86 943 64 16 79 943 64 26 53 MUTRIKU
www.grancampingzarautz.com www.campingjaizkibel.com Ctra. Deba-Gernika, Km. 5
info@grancampingzarautz.com recepcion@campingjaizkibel.com 943 60 39 82
Donostia
San Sebastián
Bizkaia
GIPUZKOA
Álava-Araba
Argibideak
www.gipuzkoaturismo.net